KhmerPronunciationEnglish/Notes#occ
មិត្តភក្តិ mɨt pʰeaʔ friend
Notes: ជើង ត (twice)
105/51

Link to overview page
Link to dictionary

Expressing joy at someone’s success — Dialogue 2


រូបភាពទី
មិត្តភក្តិតារាអូ តារា! ឯងពូកែមែនជាប់លេខទៀតហើយឆ្នាំនេះតស់ ទៅជប់លៀងម្ដងអី?
តារាអរគុណ! តស់ទៅ តែខ្ញុំទៅផ្លាស់ខោអាវសិនណា

Making suggestions in which the speaker is included — Cultural note


នៅពេលកំពុងដើរធ្វើការងារអ្វីមួយជាមួយមិត្តភក្តិ ហើយអ្នកចង់ទិញអ្វីមួយញ៉ាំ អ្នកក៏ត្រូវបបួលទិញចំណែកសម្រាប់មិត្តភក្តិរបស់អ្នកផងដែរ ទើបជាការគួរសមនេះប្រហែលជារឿងធម្មតាសម្រាប់វប្បធម៌នៅប្រទេសផ្សេងទៀតផងដែរ មិនមែនតែនៅខ្មែរនោះទេ

Expressing sleepiness — Dialogue 1


ចាំមិត្តភក្តិ
ផានិតងុយដេកណាស់លោកអើយ! ហ៊ើយ! សុផលថ្មើរហ្នឹងហើយមិនទាន់ម៉ោវិញទៀតតេទៅសួរសិន។ ... អាឡូ សុផល? យប់ម៉េះង៉ៃហ្នឹង?
សុផលនៅបង្ហើយការងារ
ផានិតអីចឹង? ងុយដេកអា៎ខ្ញុំចូលដេកហើយណាអីចឹងប្រយ័ត្នប្រយែង

Expressing disappointment at another’s misfortune — Cultural note


អសន្តិសុខនៅប្រទេសកម្ពុជា ធ្វើឲ្យមានរឿងទាក់ទងនឹងចោរកម្ម គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ជាច្រើនកើតឡើង ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយការតាមដានព័ត៌មានទាំងនេះទាក់ទងនឹងហេតុការណ៍មិនល្អរបស់អ្នកដទៃ តាមទូរទស្សន៍និយាយគ្នា គឺជាទម្លាប់របស់ជនជាតិខ្មែរ គោលបំណងគឺដើម្បីដឹងពីមូលហេតុ និងបង្ការកុំឲ្យកើតឡើងចំពោះខ្លួនឯងមិត្តភក្តិក្រុមគ្រួសារ

Requesting and granting permission 1 — Dialogue 3


មិត្តភក្តិ (មិនមានកៅអីគ្រប់គ្រាន់)
បូរ៉ាធីតា អង្គុយម្នាក់ឯងអេ៎អ៎? សុំអង្គុយដែរបានអត់?
ធីតាអូ បងបូរ៉ាអង្គុយម៉ោបងតែអត់មានកៅអីផងបង
បូរ៉ាទៅសុំកៅអីគេតិចសិន។ … សុំទោស ខ្ញុំសុំកៅអីនេះមួយបានអេ៎?
តារាបាន យកចុះ

Saying “Have a good trip!” — Additional dialogue


កូនស្រីម៉ាក់ ខ្ញុំទៅហើយណាចាំជួបគ្នាអាទិត្យទៀត
ម្ដាយទៅចុះកូនម៉ាក់ជូនពរកូនឲ្យសុខសប្បាយតាមផ្លូវ សំណាងល្អ ជោគជ័យ ណាកូនបើមានការអី ទាក់ទងមកផ្ទះ ឬក៏ទាក់ទងទៅមិត្តភក្តិនៅហ្នុងឲ្យគេជួយណាកូន
កូនស្រីដឹងហើយ ម៉ាក់ម៉ាក់ឯងសុខសប្បាយដែរណា

Expressing fatigue — Dialogue 2


មិត្តភក្តិ
ពិសិដ្ឋដារិន ដូចហត់ខ្លាំងម៉េះ? បែកញើសពេញខ្លួនម៉ងទើបម៉ោពីណា?
ដារិនខ្ញុំទើបតែម៉ោពីហាត់ប្រាណជិះកង់ផងលើកដុំដែកផងហត់អា៎ រកទៅសម្រាកសិន
ពិសិដ្ឋអីចឹង? រកបបួលដារិនឯងទៅញ៉ាំអីទៅអត់?
ដារិនចាំថ្ងៃក្រោយទៅពិសិដ្ឋខ្ញុំរៀងហត់ខ្លាំងអា៎ចង់តែដេកទេនៀក
ពិសិដ្ឋអូខេ សម្រាកទៅអីចឹង

Identifying items or people 2 — Dialogue 1


មិត្តភក្តិមកលេងផ្ទះ
កណ្ណិកាភា រូបថតគ្រួសារភាឯងមែន?
សោភាហ្នឹងហើយថតកាលខ្ញុំនៅតូច ហើយពេលហ្នុងម៉ាក់ទើបតែកើតប្អូនស្រីខ្ញុំ
កណ្ណិកាមួយណាភាឯង? មុខស្រដៀងគ្នាកម្ពស់ប៉ិនគ្នាទៀត
សោភាចុះបើបងប្អូន មិនឲ្យស្រដៀងគ្នា? ខ្ញុំមួយនៀក ឈរនៅជិតម៉ាក់ហើយអ្នកឈរនៅជិតប៉ានេះ បងស្រីខ្ញុំ
កណ្ណិកាមុខកាត់តាមម៉ាក់ទាំងអស់ម៉ង

Expressing joy at someone’s success — Additional dialogue


មិត្តភក្តិតារាតារាឯងធ្វើម៉េចបានពូកែម្ល៉េះ? ប្រណាំងរត់ជាប់លេខដល់ទៅឆ្នាំជាប់គ្នា
តារាខំហាត់រាល់ថ្ងៃតែសំខាន់នោះគឺចូលចិត្ត
មិត្តភក្តិតារាត្រូវហើយ បើមិនចូលចិត្តពិតជាមិនអាចតស៊ូបានទេតារាឯងហាត់រាល់ថ្ងៃមែន?
តារា៖ ១ អាទិត្យថ្ងៃ ទុកពេលសម្រាកសាច់ដុំមួយថ្ងៃ
មិត្តភក្តិតារាត្រូវញ៉ាំប្រូតេអ៊ីនឲ្យបានច្រើនទៀត ត្រូវអត់?
តារាហ្នឹងហើយតែក៏ញ៉ាំបន្លែច្រើនដែរ

Expressing frustration — Dialogue 3


រង់ចាំមិត្តភក្តិ
សេរីអាឡូ និមល មកដល់ណាហើយ? ខ្ញុំចាំយូរហើយនៀក កាលណាបានម៉ោដល់?
និមលខ្ញុំអាឡែងតែស្ទះចរាចរណ៍ ជិតទៅដល់ហើយចាំតិចទៅណា
សេរីងាប់ហើយ ចាំឡើងចង់ពីរម៉ោងហើយខ្ញុំរវល់អា៎ណា
និមលឲ្យខ្ញុំធ្វើម៉េចអីចឹង បើខ្ញុំកំពុងតែជាប់នៅនេះដែរ? ខ្ញុំមិនមែនចង់ឯណា
សេរីឥឡូវអញ្ចេះទៅ ចាំជួបគ្នាថ្ងៃក្រោយខ្ញុំទៅសិនហើយ អត់មានពេលអង្គុយចាំអីចឹងអេ៎

Identifying items or people 1 — Dialogue 2


រកផ្ទះមិត្តភក្តិ
និមលអាឡូ នីតា ខ្ញុំមកដល់មុខសាលាសន្ធរម៉ុកហើយ ផ្ទះនីតាឯងនៅណា?
នីតាអូ និមលឯងជិះមកក្រោយសាលាម៉ោ ហើយរកមើលហាងបាយឈ្មោះពេញចិត្ត ផ្ទះខ្ញុំនៅជិតហាងហ្នុង
និមលនៅខាងណាហាង? ផ្ទះពណ៌អីគេ?
នីតានៅទល់មុខហាងហ្នឹងម៉ងផ្ទះពណ៌ មានឡានពណ៌ខ្មៅចតនៅពីមុខ
និមលអូខេ ហ្នឹងហើយ ខ្ញុំជិះទៅរកសិនបើរកអត់ឃើញ ចាំតេទៅម្ដងទៀត

Asking for directions 1 — Dialogue 1


មិត្តភក្តិ
សោភាវណ្ណា! វណ្ណាដឹងថាក្រសួងអប់រំនៅម្ដុំណាអេ៎?
វណ្ណាដឹងតាសនៅតាមផ្លូវនរោត្តមយើងនេះ
សោភាផ្លូវនរោត្តម ... ផ្លូវឈ្មោះស្រដៀងគ្នា មិនដឹងផ្លូវណាទេនៀក ...
វណ្ណាចុះសោភាឯងស្គាល់សាលាចតុមុខអត់? នៅតាមផ្លូវជាមួយគ្នាហ្នុង
សោភាឥឡូវ ឧទាហរណ៍ថាសាលាចតុមុខនៅនេះ ក្រសួងហ្នឹងនៅខាងណាវិញ? ខាងឆ្វេង ឬក៏ខាងស្ដាំ?
វណ្ណានៅទិសសំដៅទៅវិមានឯករាជ្យ
សោភាអូ! យល់ហើយ

Introducing someone else to others — Dialogue


ពេលដែលអ្នកចង់ណែនាំមិត្តភក្តិឲ្យស្គាល់គ្នា ពេលដែលអ្នកត្រូវបានគេណែនាំឲ្យស្គាល់ តើអ្នកគួរនិយាយបែបណា?
បូរ៉ាអេ ធារី! ទៅណាហ្នឹង?
ធារីអូ បងបូរ៉ា! ខ្ញុំទៅញ៉ាំអីជាមួយពួកម៉ាកបន្តិច
ធារីអូ ខ្ញុំណែនាំឲ្យស្គាល់បងបូរ៉ា នេះតារា ពួកម៉ាកខ្ញុំនៅសាលា
តារាជម្រាបសួរបង
បូរ៉ាជម្រាបសួរតារា/អូនខ្ញុំបងប្អូនជីដូនមួយរបស់ធារីរីករាយដែលបានស្គាល់
តារាអរគុណបង/បាទបង រីករាយដែលបានស្គាល់បងដែរ

Asking for repetition — Cultural note


នៅពេលយើងចង់ឲ្យអ្នកដែលមានអាយុច្រើនឋានៈខ្ពស់ជាងនិយាយម្ដងទៀត យើងមិនអាចប្រើពាក្យថាហាអីគេ?” បានទេយើងអាចសួរគាត់ដោយផ្ដើមពីបាទ/ចាស?” រួចសួរថាមានប្រសាសន៍ថាម៉េច ...?” មាននិយាយថាម៉េច ...?”។ ជំនួស ... ដោយពាក្យហៅដូចជា បង លោកគ្រូ លោកអ៊ំ ។ល។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ក្រុមគ្រួសារដូចជាឪពុកម្ដាយ បងប្រុស បងស្រី ដែលជាមនុស្សជិតស្និទ្ធ ជនជាតិខ្មែរប្រើភាសាដូចពេលប្រើជាមួយមិត្តភក្តិអីចឹងដែរ

Expressing thanks 1 — Additional dialogue


នៅកន្លែងញ៉ាំអីពេលល្ងាច មិត្តភក្តិកំពុងនិយាយជូនពរដល់ពិសិដ្ឋ
ធារីពិសិដ្ឋ ជូនពរឲ្យពិសិដ្ឋមានសុខភាពល្អ
ពិសិដ្ឋអរគុណ ធារីសូមឲ្យធារីមានសុខភាពល្អដែរ
វុទ្ធីសិដ្ឋ ជូនពរឲ្យពួកម៉ាកឯងធ្វើការងារអីឲ្យបានសម្រេចដូចប្រាថ្នា
ពិសិដ្ឋអរគុណអាពួកម៉ាកដូចគ្នា!
ធារីសុភី អត់បានមកទេហ្អ?
ពិសិដ្ឋអូ សុភីជាប់រវល់ អត់បានមកទេតែព្រឹកមិញសុភីឲ្យកាដូខ្ញុំមួយ
វុទ្ធីអូ អីចឹង! គ្នាអត់បានត្រៀមកាដូឲ្យពួកម៉ាកឯងទេនៀក
ពិសិដ្ឋអូ មិនអីទេ!

Asking for directions 2 — Dialogue 2


មិត្តភក្តិ
សុខាចរិយា!
ចរិយាអូ សុខា! ចៃដន្យម៉េះម៉ោប្រជុំមែន?
សុខាហ្នឹងហើយ ម៉ោប្រជុំចុះចរិយាម៉ោមានការអីអ៎?
ចរិយាខ្ញុំម៉ោចូលរួមសិក្ខាសាលា ប៉ុន្តែដើររកសាលហ្នឹងអត់ឃើញសោះសាលទន្លេចតុមុខ ចរិយាដឹងថានៅណាអេ៎?
ចរិយាខ្ញុំអត់សូវច្បាស់ដែរទើបម៉ោសណ្ឋាគារហ្នឹងលើកទីដែរចុះគេដាក់ថានៅជាន់ទីម៉ាន?
សុខាគេអត់មានសរសេរដាក់ថាជាន់ទីប៉ុន្មានហ្នឹងអា៎ បានពិបាករកអ្នកសរសេរហ្នឹងក៏យ៉ាប់ដែរទៅសួរបុគ្គលិកអូតែលម៉ងទៅ លឿនជាងហ្ន៎

Introducing someone else to others — Cultural note


ការសំពះជាប្រពៃណីរបស់ជនជាតិខ្មែរខ្មែរមានរបៀបសំពះចំនួន ៥។
សំពះទីគឺសំពះរវាងមិត្តភក្តិ សំពះទៅកាន់មនុស្សមានអាយុឋានៈតូចជាង ត្រូវដាក់ដៃផ្គុំត្រឹមទ្រូង
សំពះទីគឺសំពះទៅកាន់មនុស្សដែលមានអាយុឋានៈខ្ពស់ជាង ត្រូវដាក់ដៃផ្គុំត្រឹមចង្កា
សំពះទីគឺសំពះទៅកាន់ឪពុកម្ដាយ ជីដូនជីតា គ្រូបង្រៀន ត្រូវដាក់ដៃផ្គុំត្រឹមច្រមុះ
សំពះទីគឺសំពះទៅកាន់ព្រះមហាក្សត្រព្រះសង្ឃ ត្រូវដាក់ដៃផ្គុំត្រឹមប្រជុំចិញ្ចើម
សំពះទីគឺសំពះទៅកាន់ព្រះវត្ថុស័ក្ដិសិទ្ធិ ត្រូវដាក់ដៃផ្គុំត្រឹមថ្ងាស

Post Office (Sakanan) — 13


បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១៣ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៣ បន្ទាប់ពីគាត់ផ្គុំឡាំងក្រដាសនោះចេញជារូបរាងប្រអប់មួយហើយ អញ្ចឹងគាត់ក៏បានដាក់សៀវភៅរបស់គាត់ទាំងអស់ចូលទៅក្នុងឡាំងក្រដាសនោះតែម្ដង ដោយយើងឃើញគាត់លើកសៀវភៅរបស់គាត់ដោយដៃទាំងពីរ អញ្ចឹងគាត់លើកសៀវភៅរបស់គាត់ដោយដៃទាំងពីរ ហើយលើកសៀវភៅនោះមកដាក់ចូលនៅក្នុងប្រអប់ឡាំងក្រដាសនោះ ដោយគាត់ទើបតែធ្វើអម្បាញ់មិញ អញ្ចឹងគាត់ដាក់ចូលដើម្បីខ្ចប់វាផ្ញើទៅមិត្តភក្តិរបស់គាត់ ដែលនៅខាងក្រៅ ឬក៏ដើម្បីផ្ញើទៅគ្រួសាររបស់គាត់ ដោយគាត់រៀបចំឲ្យបានស្អាតបាត មុននឹងគាត់ផ្ញើចេញ ដើម្បីឲ្យប្រាកដថាសៀវភៅនោះគឺមិននឹងខូចខាតនៅពេលដែលគេផ្ញើ

Expressing hunger — Dialogue 3


មិត្តភក្តិ
ធីតាអ៊ូយ ឃ្លានអា៎ចរិយាឃ្លានអត់? ទៅញ៉ាំអីសិនអី?
ចរិយាញ៉ាំអី? ទៅញ៉ាំភីហ្សាតស់!
ធីតាអឹម ខ្ញុំអត់ចង់ញ៉ាំភីហ្សាអេ៎ឃ្លានមីឆា
ចរិយាមីឆាក៏បានតិចទៀតបានទៅ ឬក៏ទៅឥឡូវ? ទើបតែម៉ោងដប់ហ្នឹង
ធីតាទៅឥឡូវទៅឃ្លានសឹងងាប់ហើយ
ចរិយាម៉ោពីធីតាឯងអត់បានញ៉ាំអីពេលព្រឹកហ្នឹងអា៎តស់ទៅអីចឹង ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាឃ្លានតិចដែរហ្នឹងអា៎
...
ចរិយាធីតាឯង ញ៉ាំយឹតមើលមើលតែអត់ឃ្លានតាំងពីឆ្នាំណា
ធីតាលេបដំរីទាំងមូលក៏បានដែរនៀក

Expressing thanks 1 — Cultural note


នៅប្រទេសកម្ពុជា កម្រមានការប្រារព្ធពិធីខួបកំណើតណាស់ប្រជាជនមួយចំនួនធំមិនទាំងចងចាំថ្ងៃកំណើតរបស់ខ្លួនឯងផងប៉ុន្តែ សម័យបច្ចុប្បន្ន ថ្ងៃខួបកំណើតត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាថ្ងៃពិសេស និងត្រូវបានប្រារព្ធកាន់តែច្រើនឡើងដូច្នេះ ម្នាក់ត្រូវចងចាំនូវថ្ងៃកំណើតរបស់អ្នកដទៃកាន់តែច្រើនឡើងជនជាតិខ្មែរប្រារព្ធពិធីខួបកំណើត ដោយការជួបជុំមិត្តភក្តិញ៉ាំអាហារពេលល្ងាចនិងមាននំខេក អាចមានការជូនកាដូ ឬក៏ចូលលុយគ្នាទិញនំខេករួចធ្វើឲ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលនៅកន្លែងធ្វើការ (មិនចាំបាច់មានកាដូទេ)។ យោបល់មួយចំនួនលើកឡើងថា នៅថ្ងៃខួបកំណើតរបស់ខ្លួន ជាជាងការទទួលយកអំណោយនិងសប្បាយរីករាយជាមួយមិត្តភក្តិ សាមីខ្លួនគួរតែសម្ដែងនូវសេចក្តីដឹងគុណ និងជូនអំណោយដល់មាតាដែលគាត់បានខិតខំបង្កើតរូបខ្លួននៅថ្ងៃនេះកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន