បង្កើត

Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
បង្កើត	bɑŋkaət	1. to create, to produce, to give birth to 2. to be related to (by blood)	8/6

Link to overview page
Link to dictionary

Asking for help 1 — Cultural note

នៅ ផ្ទះ ម្ដាយ ទីទៃ នៅ ព្រៃ ម្ដាយ តែ មួយ — គឺ ជា សុភាសិត ដែល ជនជាតិ ខ្មែរ តែងតែ និយាយ។
វា មានន័យ ថា ពេល នៅ ផ្ទះ យើង មាន គ្រួសារ ផ្សេងៗគ្នា មែន តែ ពេល នៅ ក្រៅ ផ្ទះ យើង គួរ ជួយ គ្នា ទៅវិញទៅមក ឲ្យ ដូចជា បងប្អូន បង្កើត គ្នា អីចឹង ដែរ។

Issuing a command — Cultural note

នៅ ប្រទេស ជប៉ុន នៅ ពេល បញ្ជា គេ ហើយ គេ ធ្វើ តាម អ្នក បញ្ជា នោះ តែងតែ ប្រើ ពាក្យ ថា អរគុណ (ដែល គេ បាន ធ្វើ តាម ការ បញ្ជា របស់ខ្លួន)។ ប៉ុន្តែ នៅ ខ្មែរ បើ អ្នក បញ្ជា នោះ ជា មនុស្ស ស្និទ្ធស្នាល ដូចជា យាយ តា ឪពុកម្ដាយ បងប្អូន បង្កើត ជាដើម ភាគច្រើន ពួកគាត់មិន ប្រើ ពាក្យ ថា អរគុណ នោះ ទេ។

Expressing thanks 1 — Cultural note

នៅ ប្រទេស កម្ពុជា កម្រ មាន ការ ប្រារព្ធ ពិធី ខួបកំណើត ណាស់។ ប្រជាជន មួយ ចំនួន ធំ មិនទាំង ចងចាំ ថ្ងៃកំណើត របស់ខ្លួនឯង ផង។ ប៉ុន្តែ សម័យ បច្ចុប្បន្ន ថ្ងៃ ខួបកំណើត ត្រូវ បាន គេ ចាត់ទុក ថា ជា ថ្ងៃ ពិសេស និង ត្រូវ បាន ប្រារព្ធ កាន់តែ ច្រើន ឡើងៗ ដូច្នេះ ម្នាក់ៗត្រូវ ចងចាំ នូវ ថ្ងៃកំណើត របស់អ្នកដទៃ កាន់តែ ច្រើន ឡើង។ ជនជាតិ ខ្មែរ ប្រារព្ធ ពិធី ខួបកំណើត ដោយ ការ ជួបជុំ មិត្តភក្តិ ញ៉ាំ អាហារ ពេលល្ងាច និង មាន នំខេក អាច មាន ការ ជូន កាដូ ឬក៏ចូលលុយគ្នា ទិញ នំខេក រួច ធ្វើឲ្យ មាន ការ ភ្ញាក់ផ្អើល នៅ កន្លែងធ្វើការ (មិន ចាំបាច់មាន កាដូ ទេ)។ យោបល់មួយ ចំនួន លើក ឡើង ថា នៅ ថ្ងៃ ខួបកំណើត របស់ខ្លួន ជាជាង ការ ទទួលយក អំណោយ និង សប្បាយ រីករាយ ជាមួយ មិត្តភក្តិ សាមីខ្លួន គួរតែ សម្ដែង នូវ សេចក្តី ដឹងគុណ និង ជូន អំណោយ ដល់មាតា ដែល គាត់បាន ខិតខំ បង្កើត រូប ខ្លួន នៅ ថ្ងៃនេះ កាលពី ប៉ុន្មាន ឆ្នាំ មុន។

Personal Hygiene (Sakanan) — 09

បន្ទាប់មក ទៀត រូបភាព ទី ៩ នៅ ក្នុង រូបភាព ទី ៩ បន្ទាប់ពី គាត់ដុស សាប៊ូ នឹង ក្បាល របស់គាត់មួយ សន្ទុះ ក្រោយមក គឺ គាត់ដុស សាប៊ូ ក្បាល របស់គាត់ ដែល គាត់មាន អារម្មណ៍ថា ក្បាល របស់គាត់ស្អាត ហើយ បន្ទាប់មក គាត់ក៏បើក ទឹក ផ្កាឈូក ឲ្យ ខ្លាំង អញ្ចឹង គាត់បើក ទឹក ឲ្យ ខ្លាំង ដើម្បី លាង ជម្រះ សាប៊ូ ចេញ ពី ក្បាល របស់គាត់ ដែល ជាក់ស្ដែង នៅ ក្នុង រូបភាព នេះ គឺ គាត់កំពុងតែ លាង ជម្រះ សម្អាត សាប៊ូ ដើម្បី ឲ្យ អស់ចេញ ពី ក្បាល របស់គាត់ អញ្ចឹង នៅ ពេល ដែល យើង ដុស សាប៊ូ គឺ ជាតិ ក្អែល ទាំងអស់ និង អង្គែ នៅ ជាប់នឹង សាប៊ូ ដូច្នេះ ដើម្បី សម្អាត សាប៊ូ នោះ ឬក៏ដើម្បី សម្អាត ក្អែល និង អង្គែ នោះ ចេញ ពី ក្បាល យើង ត្រូវតែ បើក ទឹក ដើម្បី ដុស លាង សាប៊ូ ចេញ ពី ក្បាល របស់យើង ឲ្យ អស់ ដើម្បី ឲ្យ ក្អែល ហូរ ទៅតាម ទឹក សាប៊ូ នោះ ផងដែរ ព្រោះ ប្រសិនបើ យើង អត់លាង ជម្រះ សាប៊ូ ចេញ ពី ក្បាល ទេ សាប៊ូ នឹង កក អញ្ចឹង សាប៊ូកក់សក់នឹង កក នៅ លើ ក្បាល ហើយ បង្កើត ជា អង្គែ ថែម ទៀត អញ្ចឹង ក្បាល យើង អត់ស្អាត មិន ត្រឹមតែ មិន ស្អាត នោះ ទេ ថែម ទាំង មាន មេរោគ បន្ថែម ទៀត ផងដែរ ដូច្នេះ នៅ ពេល ដែល យើង កក់សក់រួច យើង ត្រូវតែ លាង សម្អាត វា ជាមួយនឹង ទឹក ស្អាត ឲ្យ អស់ទាំង សាប៊ូ និង អស់ទាំង អង្គែ។

Saying “A moment, please!” — Dialogue

Khmer New Year (Sakanan) — 14

ចូល ដល់រូបភាព ទី ១៤ នៅ ក្នុង រូបភាព ទី ១៤ គឺ ជា ល្បែង ប្រជាប្រិយ ខ្មែរ មួយ មុខ ទៀត គេ ហៅ ថា លេង ចាប់កូន ខ្លែង។ អញ្ចឹង លេង ចាប់កូន ខ្លែង គឺ យើង ត្រូវ បែងចែក ជា ពីរ ក្រុម ដោយ មួយ ក្រុម មាន មនុស្ស ច្រើន អ្នក ឈរ តម្រង់ជួរ គ្នា ដោយ ឱប ចង្កេះ គ្នា ទៅវិញទៅមក។ អញ្ចឹង មួយ ក្រុម គឺ ឈរ តម្រង់ជួរ គ្នា ដោយ តោង ចង្កេះ គ្នា ពី មុខ ទៅ ក្រោយ បាទ ហើយ ម្នាក់មួយ ក្រុម ទៀត គឺ មាន សមាជិក តែ ម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដោយ គាត់ដើរ តួ ជា ខ្លែង ចំណែកឯ មនុស្ស មួយ ក្រុម ដែល ឈរ តម្រង់ជួរ គ្នា ដើរ តួ ជា មាន់ ហើយ នៅ ខាងមុខ គេ គឺ ជា ដើរ តួ ជា មេមាន់ អញ្ចឹង ខ្លែង ត្រូវ ទៅ សុំ ចាប់កូនមាន់ពី មេមាន់ ប៉ុន្តែ នៅ ពេល ដែល ខ្លែង ទៅ ខ្លែង ត្រូវ ច្រៀង សុំ ចាប់កូន ខ្លែង ពី មេមាន់ ហើយ មេមាន់មិន ព្រម នោះ ទេ ដោយ មេមាន់ព្យាយាម ការពារ កូនមាន់នោះ ឲ្យ ខាន តែង បាន។ អញ្ចឹង ល្បែង នេះ គឺ យើង យក តម្រាប់ទៅតាម សត្វ ខ្លែង ហើយនិង សត្វ មាន់ដែល ជា សត្វ រស់នៅ នៅ ក្នុង ស្រុក ភូមិ ហើយ សត្វ ខ្លែង តែងតែ មក ឆាប កូនមាន់យក ទៅ ស៊ី ហើយ មេមាន់តែងតែ ការពារ កូនមាន់របស់គេ ដូច្នេះ ខ្មែរ យើង ក៏បាន មើល សកម្មភាព របស់សត្វ ទាំង ពីរ ហើយ ក៏បង្កើត ជា ល្បែង នេះ ឡើង។ អញ្ចឹង នៅ ពេល នោះ ខ្លែង ត្រូវតែ ព្យាយាម ធ្វើ យ៉ាង ណា ចាប់មនុស្ស ដែល នៅ ខាងក្រោយ ឲ្យ បាន ហើយ មេមាន់ព្យាយាម រត់ទៅ បាំង ខ្លែង ដើម្បី កុំឲ្យ ចាប់កូនមាន់បាន។ អញ្ចឹង កូនមាន់ដែល នៅ ខាងក្រោយ ឬក៏មនុស្ស ដែល នៅ ខាងក្រោយ ត្រូវតែ ព្យាយាម រត់តាម មេមាន់ ដើម្បី កុំឲ្យ ខ្លែង ចាប់បាន នៅ ពេល ដែល ខ្លែង ចាប់បាន នោះ កូនមាន់នោះ នឹង ក្លាយ ទៅ ជា ចំណី របស់ខ្លែង ហើយ គេ នឹង ក្លាយ ទៅ ជា អ្នក ចាញ់ បន្ទាប់មក អ្នក ចាញ់នឹង ត្រូវ ច្រៀង ឬក៏រាំ ទៅតាម អ្វី ដែល អ្នក ឈ្នះ ចង់បាន។ អញ្ចឹង ល្បែង ប្រជាប្រិយ ខ្មែរ ដែល លេង នៅ ក្នុង ពិធី ចូលឆ្នាំខ្មែរ គឺ មាន ច្រើន ប្រភេទ មាន ដូចជា ចោលឈូង បោះ អង្គញ់ ចាប់កូន ខ្លែង លាក់កន្សែង ជាដើម។ ហើយ ល្បែង ទាំងអស់នោះ ពុំ មែន ជា ល្បែង ស៊ីសង នោះ ទេ វា គឺ ជា ល្បែង ប្រពៃណី ឬក៏ល្បែង ប្រជាប្រិយ ដែល ប្រជាជន ខ្មែរ តែងតែ លេង ដើម្បី ភាព សប្បាយ រីករាយ នៅ ក្នុង ឱកាស ពិធីបុណ្យ ចូលឆ្នាំ ថ្មី។ ហើយ ពិធីបុណ្យ ចូលឆ្នាំ ថ្មី របស់ប្រទេស កម្ពុជា តែងតែ ធ្វើឡើង នៅ ក្នុង ខែ មេសា បាទ ខែ មេសា ដែល ជា ខែ ប្រាំង ហើយ យើង ធ្វើឡើង នេះ គឺ នៅ ក្នុង ពេល ដែល ប្រមូល ផល រួច អញ្ចឹង នៅ ពេល ដែល ប្រជាជន គាត់ប្រមូល ផល ស្រែ ចំការ គាត់រួចរាល់ហើយ គាត់ក៏បាន រៀបចំ ពិធី ចូលឆ្នាំ ថ្មី នេះ ដើម្បី ជួបជុំ គ្នា សប្បាយ រីករាយ និង ដើម្បី អបអរ នូវ ផលដំណាំ ដែល គាត់បាន ប្រមូល រួចរាល់ ដូច្នេះ គឺ យើង តែងតែ ប្រារព្ធ ពិធីបុណ្យ ចូលឆ្នាំ ថ្មី នៅ ក្នុង ខែ មេសា ដែល ជា ខែ ដែល ប្រជាជន ខ្មែរ ទាំងអស់ទូទាំង ប្រទេស គាត់បាន ប្រមូល ផលដំណាំ គ្នា រួចរាល់ បន្ទាប់មក ប្រជាជន ខ្មែរ គាត់ក៏បាន ជួបជុំ គ្នា ដើម្បី លេង ល្បែង ប្រជាប្រិយ ក្នុង ការ កម្សាន្ត នៅ ក្នុង ភូមិ របស់គាត់ផងដែរ។