Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ឋានៈ	tʰaanaʔ	1. grade, level, position, standing, status 2. duty 3. reason, motive, cause	6/5

Link to overview page
Link to dictionary

Expressing dislikes 2A — Cultural note

ជនជាតិជប៉ុនតែងតែនិយាយពាក្យថា សុំទោស ជាញឹកញាប់។ ប៉ុន្តែ ជនជាតិខ្មែរមិនចូលចិត្តនិយាយថា សុំទោស នោះទេ ជាពិសេសពេលត្រូវនិយាយទៅកាន់អ្នកដែលក្មេងជាងឬឋានៈតូចជាង។ នេះជាទម្លាប់អាក្រក់មួយរបស់ជនជាតិខ្មែរ។

Admonishing someone / saying “Don’t do this!” — Cultural note

មានរឿងប្រៀបប្រដូចមួយដែលជនជាតិខ្មែរតែងលើកមកនិយាយនៅពេលមនុស្សដែលមានអាយុច្រើនជាងឬឋានៈខ្ពស់ជាងបង្ហាញឥរិយាបថថាគេមិនដែលខុស គឺ មានមនុស្សឈ្មោះកកំពុងអង្គុយនៅក្បែរកែវទឹកមួយ ពេលនោះ មនុស្សឈ្មោះខបានដើរមកប៉ះកែវទឹកធ្វើឲ្យកំពប់ទឹក។ កបានស្ដីឲ្យខថា “ឯងដើរមិនមើលកែវទឹកទេឬ?”។ ប៉ុន្តែ នៅពេលកជាអ្នកដើរមកប៉ះកែវទឹកធ្វើឲ្យកំពប់វិញ ស្រាប់តែកបន្ទោសទៀតថា “ឯងដាក់កែវមិនមើលមនុស្សដើរទេឬ?”។

Asking for repetition — Cultural note

នៅពេលយើងចង់ឲ្យអ្នកដែលមានអាយុច្រើនឬឋានៈខ្ពស់ជាងនិយាយម្ដងទៀត យើងមិនអាចប្រើពាក្យថា “ហា” ឬ “អីគេ?” បានទេ។ យើងអាចសួរគាត់ដោយផ្ដើមពី “បាទ/ចាស?” រួចសួរថា “មានប្រសាសន៍ថាម៉េច ...?” ឬ “មាននិយាយថាម៉េច ...?”។ ជំនួស ... ដោយពាក្យហៅដូចជា បង លោកគ្រូ លោកអ៊ំ ។ល។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ក្រុមគ្រួសារដូចជាឪពុកម្ដាយ បងប្រុស បងស្រី ដែលជាមនុស្សជិតស្និទ្ធ ជនជាតិខ្មែរប្រើភាសាដូចពេលប្រើជាមួយមិត្តភក្តិអីចឹងដែរ។

Introducing someone else to others — Cultural note

ការសំពះជាប្រពៃណីរបស់ជនជាតិខ្មែរ។ ខ្មែរមានរបៀបសំពះចំនួន ៥។
សំពះទី ១ គឺសំពះរវាងមិត្តភក្តិ ឬសំពះទៅកាន់មនុស្សមានអាយុឬឋានៈតូចជាង ត្រូវដាក់ដៃផ្គុំត្រឹមទ្រូង។
សំពះទី ២ គឺសំពះទៅកាន់មនុស្សដែលមានអាយុឬឋានៈខ្ពស់ជាង ត្រូវដាក់ដៃផ្គុំត្រឹមចង្កា។
សំពះទី ៣ គឺសំពះទៅកាន់ឪពុកម្ដាយ ជីដូនជីតា ឬគ្រូបង្រៀន ត្រូវដាក់ដៃផ្គុំត្រឹមច្រមុះ។
សំពះទី ៤ គឺសំពះទៅកាន់ព្រះមហាក្សត្រឬព្រះសង្ឃ ត្រូវដាក់ដៃផ្គុំត្រឹមប្រជុំចិញ្ចើម។
សំពះទី ៥ គឺសំពះទៅកាន់ព្រះឬវត្ថុស័ក្ដិសិទ្ធិ ត្រូវដាក់ដៃផ្គុំត្រឹមថ្ងាស។

Alms Round (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះគឺយើងនឹងនិយាយអំពីការដាក់បាត្រលោក ឬក៏ការដាក់បាត្រព្រះសង្ឃ។ អញ្ចឹងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយដែលយើងកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា ដូច្នេះហើយព្រះពុទ្ធសាសនាគឺមានព្រះសង្ឃ។ អញ្ចឹងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺយើងគោរពបូជាព្រះសង្ឃ បានន័យថាយើងចាត់ទុកព្រះសង្ឃ គឺជាមនុស្សដែលមានឋានៈខ្ពង់ខ្ពស់ យើងគោរពបូជា ហើយយើងតែងតែគោរពព្រះសង្ឃ ព្រោះថាព្រះសង្ឃគឺជាតំណាងនៃព្រះពុទ្ធ។ អញ្ចឹងជាទូទៅនៅពេលព្រឹក ព្រះសង្ឃតែងតែនិមន្តបិណ្ឌបាត បិណ្ឌបាតគឺមានន័យថានិមន្តដើររកចង្ហាន់ ដែល អ្នកដែលកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាតែងតែដាក់ចង្ហាន់ទៅដល់ព្រះសង្ឃ យើងហៅថាដាក់បាត្រ ឬក៏ហៅថារាប់បាត្រ។ អញ្ចឹងពេលព្រឹកឡើងព្រះសង្ឃតែងតែនិមន្តមកផ្ទះប្រជាជន ដែលនៅក្នុងភូមិ ឬក៏នៅក្នុងតាមផ្ទះនីមួយៗ ដើម្បីនិមន្តមកបិណ្ឌបាត អញ្ចឹងនរណាអ្នកណា ឬក៏ប្រជាជនណាដែលគាត់ចង់ដាក់បាត្រព្រះសង្ឃ គាត់អាចដាំបាយ ឬក៏ធ្វើម្ហូប ដើម្បីរង់ចាំទទួលព្រះសង្ឃ និងដាក់បាត្រឲ្យព្រះសង្ឃ ដើម្បីឧទ្ទិសទៅដល់បងប្អូន ឬក៏ជីដូនជីតាដែលបានស្លាប់ទៅ។ អញ្ចឹងយើងដាក់បាត្រព្រះសង្ឃ គឺយើង ដើម្បីយើងឧទ្ទិសទៅដល់បុព្វការីជន។