KhmerPronunciationEnglish/Notes#occ
ចង្កេះ cɑŋkeh hip, waist 8/6

Link to overview page
Link to dictionary

Getting someone’s attention — Cultural note


ស្របពេលដែលមានការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃទំនើប (ស្មាតហ្វូន) កាន់តែច្រើនឡើង ការសន្ទនាផ្ទាល់មាត់ កាន់តែតិចទៅៗ។ មនុស្សជាច្រើនប្រើពេលសម្លឹងមើលទូរស័ព្ទ ច្រើនជាងការចាប់អារម្មណ៍ទៅលើមនុស្សជុំវិញខ្លួន។ នៅប្រទេសកម្ពុជា ការហៅដោយការប៉ះស្មាឬដៃតិចៗ គឺជាការធម្មតា។ ពេលខ្លះ ក៏មានការពញ្ញាក់ពីក្រោយ ឬចាក់ក្រឡេកត្រង់ចង្កេះចំពោះមនុស្សជិតស្និទ្ធ។

Laundry (Sakanan) — 04


បន្ទាប់មកទៀតចូលមកដល់រូបភាពទី ៤ នៅក្នុងរូបភាពទី ៤ យើងឃើញបុរសម្នាក់នោះ គាត់កំពុងតែរំលែកខោអាវចេញជាពីរ បាទ គាត់កំពុងតែរំលែកខោអាវ ដោយគាត់បែងចែកខោអាវនោះ ដោយគាត់យកអាវសដាក់មួយឡែក និងអាវពណ៌ដាក់មួយឡែក អញ្ចឹងយើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពនេះ គាត់កំពុងតែដាក់កន្ត្រកខោអាវនៅលើតុមួយ ដែលមានកម្ពស់ត្រឹមចង្កេះរបស់គាត់ បន្ទាប់មកគាត់យកដៃរបស់គាត់ចាប់រំលែកខោអាវ ដោយគាត់រើសយកពណ៌សដាក់ម្ខាងនិងខោអាវពណ៌ដាក់ម្ខាង អញ្ចឹងយើងឃើញរូបនេះ គឺគាត់យកខោអាវសដាក់ទៅខាងឆ្វេងដៃរបស់គាត់ ចំណែកឯខាងខោអាវពណ៌ គឺនៅខាងស្ដាំដៃរបស់គាត់ គាត់ធ្វើបែបនេះគឺដើម្បីកុំឲ្យមានការច្រឡូកច្រឡំគ្នារវាងអាវសនិងអាវពណ៌ ព្រោះថាប្រសិនបើយើងបោកខោអាវអាវពណ៌ជាមួយនឹងអាវសច្របូកច្របល់គ្នា វាអាចនឹងប្រឡាក់អាវស ព្រោះពេលខ្លះអាវពណ៌វាអាចនឹងចេញពណ៌ ដូចជាយើងពាក់ខោអាវពណ៌ខៀវ ពេល[ដែល]យើងបោក គឺវាអាចចេញពណ៌ដែលគេជ្រលក់ នៅពេលដែលជ្រលក់ថ្នាំអត់ល្អ គឺវាចេញពណ៌នៅពេលដែលយើងបោក អញ្ចឹងប្រសិនបើយើងបោកជាមួយអាវស ពណ៌នោះអាចនឹងចេញមកប្រឡាក់អាវសជាក់ជាមិនខាន ដូច្នេះហើយបុរសម្នាក់នោះ គាត់ក៏បានរំលែកខោអាវចេញជាពីរចំណែក ដោយយកអាវសបោកផ្សេង និងខោអាវពណ៌បោកផ្សេង។

Laundry (Sakanan) — 02


ចូលមកដល់រូបភាពទី ២ នៅក្នុងរូបភាពទី ២ យើងឃើញបុរសដដែលនោះ គាត់បានដើរទៅរកកន្ត្រកខោអាវ បាទ កន្ត្រកខោអាវ។ អញ្ចឹងគាត់បានដើរដោយទៅរកកន្ត្រកខោអាវរបស់គាត់ដែលគាត់ដាក់ខោអាវដែលប្រឡាក់ យើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពនេះ គាត់ដើរមករកតុមួយ បាទ តុមួយដែលនៅខាងមុខគាត់ តុនោះកម្ពស់ប្រហែលត្រឹមចង្កេះរបស់គាត់ អញ្ចឹងតុប្រហែលត្រឹមចង្កេះ ហើយនៅលើតុនោះ គឺមានកន្ត្រកមួយ បាទ កន្ត្រកហ្នឹងគឺគាត់ទុកនូវខោអាវជាច្រើននៅក្នុងនោះ ដែលជាខោអាវប្រឡាក់ៗ ដែលគាត់បានប្រើប្រាស់សម្រាប់រយៈពេលមួយអាទិត្យ អញ្ចឹងខោអាវ យើងស្លៀកពាក់គឺយើងត្រូវផ្លាស់ប្ដូរជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដូចជានៅពេលដែលយើងទៅធ្វើការ យើងមកពីធ្វើការវិញ យើងត្រូវផ្លាស់ខោអាវធ្វើការ ដោយស្លៀកពាក់សម្លៀកបំពាក់នៅផ្ទះ បន្ទាប់មកនៅពេលដែលយើងចូលគេង យើងផ្លាស់សម្លៀកបំពាក់នោះ ហើយយើងស្លៀកពាក់ខោអាវគេងម្ដង អញ្ចឹងពេលខ្លះយើងអាចប្ដូរបីកំប្លេក្នុងមួយថ្ងៃ ឬក៏ពីរកំប្លេក្នុងមួយថ្ងៃ ព្រោះថានៅពេលដែលយើងស្លៀកខោអាវមួយកំប្លេៗយូរពេក គឺវាធ្វើឲ្យប្រឡាក់ និងមានការកខ្វក់ ខោអាវនោះនឹងកខ្វក់ ដូច្នេះវាអាចនឹងមានមេរោគតោង អញ្ចឹងយើងត្រូវផ្លាស់ប្ដូរឲ្យបានញឹកញាប់ ដើម្បីរក្សាអនាម័យនៅក្នុងខ្លួន ជាក់ស្ដែងបុរសម្នាក់នេះ គាត់បានស្លៀកពាក់ចំនួនមួយអាទិត្យ ដូច្នេះគាត់ប្រើប្រាស់ខោអាវយ៉ាងច្រើន យើងឃើញខោអាវគាត់[...]ពេញកន្ត្រកតែម្ដង យើងឃើញនៅក្នុងនេះមានដូចជាខោ មានដូចជាអាវ មានស្រោមជើង បាទ ដោយយើងឃើញស្រោមជើងនៅខាងលើគេ គឺស្រោមជើងពណ៌បៃតង អញ្ចឹងគាត់ទុកខោអាវប្រឡាក់របស់គាត់នៅក្នុងកន្ត្រកមួយ ដើម្បីរក្សាសណ្ដាប់ធ្នាប់ ព្រោះប្រសិនបើគាត់មិនទុកនៅក្នុងកន្ត្រកទេ ខោអាវរបស់គាត់នឹងរាយប៉ាយ អញ្ចឹងរាយប៉ាយ អាចរាយប៉ាយពេញផ្ទះ ឬក៏រាយប៉ាយពេញបន្ទប់របស់គាត់ ធ្វើឲ្យគ្មានសណ្ដាប់ធ្នាប់ ដែលធ្វើឲ្យបន្ទប់របស់គាត់រញ៉េរញ៉ៃ អញ្ចឹងគាត់ត្រូវដាក់មួយកន្លែង ឬក៏ដាក់នៅក្នុងកន្ត្រកមួយ ដើម្បីឲ្យខោអាវរបស់គាត់មានសណ្ដាប់ធ្នាប់។

Hospital (Sakanan) — 12


បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១២ រូបភាពទី ១២ បុរសម្នាក់នោះ គាត់ក៏បានបើកភ្នែកនៅពេលដែលក្រុមគ្រូពេទ្យគាត់បានព្យួរសេរ៉ូមហើយ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះយើងឃើញគាត់កំពុងតែគេងនៅលើគ្រែពេទ្យ ដោយគ្រែនោះគឺយើងអាចបត់បាន អញ្ចឹងយើងឃើញនៅជើង នៅផ្នែកខាងក្រោម គឺយើងឃើញត្រង់ធម្មតា ប៉ុន្តែផ្នែកខាងលើចាប់ពីចង្កេះដល់ក្បាល គឺយើងឃើញខ្ពស់ជាងខាងក្រោមបន្តិច គឺដើម្បីឲ្យគាត់ងាយស្រួលគេង អញ្ចឹងគេធ្វើបែបនេះដើម្បីឲ្យគាត់ងាយស្រួលគេង ហើយយើងឃើញគាត់ឈឺជើងរបស់គាត់យ៉ាងខ្លាំង ដោយសារតែគាត់ដួលបោកទៅនឹងថ្នល់ ហើយជើងរបស់គាត់បានប៉ះទង្គិចខ្លាំង ដូច្នេះគាត់ឈឺជើងយ៉ាងខ្លាំង ហើយនៅក្បែរគ្រែរបស់គាត់គេងយើងឃើញមានទូរទស្សន៍ចំនួនមួយ ដែលទូរទស្សន៍នោះគឺជាឧបករណ៍សម្រាប់វាស់ចង្វាក់បេះដូង អញ្ចឹងពេលខ្លះប្រសិនបើយើងធ្ងន់ធ្ងរ អ្នកជំងឺនោះធ្ងន់ធ្ងរ គឺគេត្រូវវាស់ចង្វាក់បេះដូងជានិច្ច ព្រោះដើម្បីឲ្យប្រាកដថាអ្នកជំងឺនោះ គាត់ ចង្វាក់បេះដូងរបស់គាត់នៅដើរ ដូច្នេះគាត់អាចនៅមានជីវិតរស់នៅ ក៏ប៉ុន្តែពេលខ្លះប្រសិនបើចង្វាក់បេះដូងលែងដើរ ទូរទស្សន៍នោះក៏លែងលោតអំពីចង្វាក់បេះដូង អញ្ចឹងបានន័យថាអ្នកជំងឺអាចបាត់បង់ជីវិត ឬក៏អាចស្លាប់បាន។ ដូច្នេះហើយនៅពេលដែលសង្គ្រោះបន្ទាន់ ក្រុមគ្រូពេទ្យតែងតែវាស់ចង្វាក់បេះដូងរបស់អ្នកជំងឺជានិច្ច ដើម្បីឲ្យប្រាកដថាអ្នកជំងឺគឺនៅរស់ ហើយយើងឃើញនៅក្បែរជាប់គ្រែរបស់គាត់គឺជាបង្គោលមួយ បង្គោលនោះគឺសម្រាប់ព្យួរដបសេរ៉ូម បានន័យថាគាត់កំពុងតែព្យួរសេរ៉ូម ដើម្បីបំបាត់ការឈឺចាប់ អញ្ចឹងសេរ៉ូមនេះអាចជាសេរ៉ូមថ្នាំស្ពឹក ឬក៏អាចជាសេរ៉ូមថ្នាំសន្លប់ ដោយសារតែគាត់មានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ដូច្នេះពេលខ្លះពេទ្យគាត់អាចធ្វើការវះកាត់ អញ្ចឹងដើម្បីកុំឲ្យមានការឈឺចាប់នៅពេលការវះកាត់ គេអាចប្រើប្រាស់ថ្នាំស្ពឹក គឺថ្នាំម្យ៉ាងដែលធ្វើឲ្យយើងលែងមានអារម្មណ៍ថាឈឺ បានន័យថានៅពេលដែលយើងចាក់ថ្នាំស្ពឹកហើយ គឺកន្លែងដែលយើងចាក់ថ្នាំ គឺលែងមានអារម្មណ៍ថាឈឺ ទោះបីជាគេយកកាំបិត ឬក៏ម្ជុលមកវះ ឬក៏កាំបិតមកវះក៏ដោយ គឺយើងអត់មានអារម្មណ៍ថាឈឺដែរ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើធ្ងន់ធ្ងរ ឬក៏គាត់ការវះកាត់នោះធំ គឺគេត្រូវប្រើថ្នាំសន្លប់ អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងត្រូវថ្នាំសន្លប់ គឺយើងសន្លប់អត់ដឹងខ្លួនទេ ដូច្នេះគេអាចធ្វើការវះកាត់បានដោយយើងអត់សូវឈឺ ដោយយើងអត់ដឹងខ្លួនថាឈឺនោះទេ។

Khmer New Year (Sakanan) — 14


ចូលដល់រូបភាពទី ១៤ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៤ គឺជាល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរមួយមុខទៀត គេហៅថាលេងចាប់កូនខ្លែង។ អញ្ចឹងលេងចាប់កូនខ្លែង គឺយើងត្រូវបែងចែកជាពីរក្រុម ដោយមួយក្រុមមានមនុស្សច្រើនអ្នក ឈរតម្រង់ជួរគ្នាដោយឱបចង្កេះគ្នាទៅវិញទៅមក។ អញ្ចឹងមួយក្រុមគឺឈរតម្រង់ជួរគ្នាដោយតោងចង្កេះគ្នាពីមុខទៅក្រោយ បាទ ហើយម្នាក់មួយក្រុមទៀតគឺមានសមាជិកតែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដោយគាត់ដើរតួជាខ្លែង ចំណែកឯមនុស្សមួយក្រុមដែលឈរតម្រង់ជួរគ្នាដើរតួជាមាន់ ហើយនៅខាងមុខគេគឺជាដើរតួជាមេមាន់ អញ្ចឹងខ្លែងត្រូវទៅសុំចាប់កូនមាន់ពីមេមាន់ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលខ្លែងទៅ ខ្លែងត្រូវច្រៀងសុំចាប់កូនខ្លែងពីមេមាន់ ហើយមេមាន់មិនព្រមនោះទេ ដោយមេមាន់ព្យាយាមការពារកូនមាន់នោះឲ្យខានតែងបាន។ អញ្ចឹងល្បែងនេះគឺយើងយកតម្រាប់ទៅតាមសត្វខ្លែង ហើយនិងសត្វមាន់ដែលជាសត្វរស់នៅនៅក្នុងស្រុកភូមិ ហើយសត្វខ្លែងតែងតែមកឆាបកូនមាន់យកទៅស៊ី ហើយមេមាន់តែងតែការពារកូនមាន់របស់គេ ដូច្នេះខ្មែរយើងក៏បានមើលសកម្មភាពរបស់សត្វទាំងពីរ ហើយក៏បង្កើតជាល្បែងនេះឡើង។ អញ្ចឹងនៅពេលនោះ ខ្លែងត្រូវតែព្យាយាម ធ្វើយ៉ាងណា ចាប់មនុស្សដែលនៅខាងក្រោយឲ្យបាន ហើយមេមាន់ព្យាយាមរត់ទៅបាំងខ្លែងដើម្បីកុំឲ្យចាប់កូនមាន់បាន។ អញ្ចឹងកូនមាន់ដែលនៅខាងក្រោយ ឬក៏មនុស្សដែលនៅខាងក្រោយ ត្រូវតែព្យាយាមរត់តាមមេមាន់ ដើម្បីកុំឲ្យខ្លែងចាប់បាន នៅពេលដែលខ្លែងចាប់បាននោះ កូនមាន់នោះនឹងក្លាយទៅជាចំណីរបស់ខ្លែង ហើយគេនឹងក្លាយទៅជាអ្នកចាញ់ បន្ទាប់មកអ្នកចាញ់នឹងត្រូវច្រៀង ឬក៏រាំទៅតាមអ្វីដែលអ្នកឈ្នះចង់បាន។ អញ្ចឹងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរដែលលេងនៅក្នុងពិធីចូលឆ្នាំខ្មែរគឺមានច្រើនប្រភេទ មានដូចជាចោលឈូង បោះអង្គញ់ ចាប់កូនខ្លែង លាក់កន្សែងជាដើម។ ហើយល្បែងទាំងអស់នោះ ពុំមែនជាល្បែងស៊ីសងនោះទេ វាគឺជាល្បែងប្រពៃណី ឬក៏ល្បែងប្រជាប្រិយ ដែលប្រជាជនខ្មែរតែងតែលេងដើម្បីភាពសប្បាយរីករាយនៅក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី។ ហើយពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា តែងតែធ្វើឡើងនៅក្នុងខែមេសា បាទ ខែមេសាដែលជាខែប្រាំង ហើយយើងធ្វើឡើងនេះគឺនៅក្នុង ពេលដែលប្រមូលផលរួច អញ្ចឹងនៅពេលដែលប្រជាជនគាត់ប្រមូលផលស្រែចំការគាត់រួចរាល់ហើយ គាត់ក៏បានរៀបចំពិធីចូលឆ្នាំថ្មីនេះ ដើម្បីជួបជុំគ្នាសប្បាយរីករាយ និងដើម្បីអបអរនូវផលដំណាំ ដែលគាត់បានប្រមូលរួចរាល់ ដូច្នេះគឺយើងតែងតែប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីនៅក្នុងខែមេសា ដែលជាខែដែលប្រជាជនខ្មែរទាំងអស់ទូទាំងប្រទេស គាត់បានប្រមូលផលដំណាំគ្នារួចរាល់ បន្ទាប់មកប្រជាជនខ្មែរ គាត់ក៏បានជួបជុំគ្នា ដើម្បីលេងល្បែងប្រជាប្រិយ ក្នុងការកម្សាន្តនៅក្នុងភូមិរបស់គាត់ផងដែរ។

Noodle Soup (Sakanan) — 01


អញ្ចឹងយើងមកមើលរូបភាពទាំងអស់គ្នា ដោយរូបភាពទី ១ នៅក្នុងរូបភាពទី ១ យើងឃើញមានក្មេងប្រុសម្នាក់ ដែលអាយុគាត់ប្រហែលជា ១៨ ឆ្នាំ។ អញ្ចឹងយើងមើល ក្មេងប្រុសនោះ គឺគាត់ពាក់អាវដៃខ្លីពណ៌ស អាវគាត់មានកបើក។ អញ្ចឹងគាត់ពាក់អាវកបើក ដែលអាវកបើកនោះ បានន័យថាយើង អាវនោះមានក ហើយយើងអាចបត់បាន ហើយនៅ នៅខាងឆ្វេង នៅលើអាវខាងឆ្វេងរបស់គាត់គឺមានហោប៉ៅតូចមួយ អញ្ចឹងកូនហោប៉ៅតូចគឺយើងអាចដាក់លុយ ឬក៏ដាក់សម្ភារៈផ្សេងៗ ដែលតូចៗ នៅក្នុងហោប៉ៅនោះបាន។ ដែលជាទូទៅ សម្រាប់សិស្ស ឬក៏អ្នកធ្វើការនានា ហោប៉ៅអាវគេតែងតែដាក់ប៊ិច។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងរូបភាពនេះ ក្មេងប្រុសម្នាក់នេះ គាត់អត់បានដាក់ប៊ិចនៅក្នុងហោប៉ៅទេ។ អញ្ចឹងអាវគាត់មានហោប៉ៅតូចមួយ សម្រាប់គាត់ដូចជាដាក់លុយ ឬក៏ដាក់ក្រដាសផ្សេងៗដែលតូចៗនៅក្នុងហោប៉ៅអាវនោះ។ អញ្ចឹងក្មេងប្រុសម្នាក់ហ្នឹង គាត់មានសក់ខ្លី ហើយគាត់កំពុងតែគិត។ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពទី ១ នោះ យើងឃើញក្មេងប្រុសម្នាក់នោះ គាត់យកដៃម្ខាងច្រត់ចង្កេះ ហើយដៃម្ខាងទៀតចង្អុលទៅមាត់របស់គាត់ ដោយគាត់កំពុងតែគិត។ អញ្ចឹងដៃឆ្វេងគាត់ចង្អុលមាត់ រីឯដៃស្ដាំរបស់គាត់ច្រត់ចង្កេះ ដែលយើងឃើញគាត់យកដៃដាក់លើចង្កេះ យើងហៅថាច្រត់ចង្កេះ។ ហើយគាត់កំពុងតែគិតអំពីមីទឹកស៊ុប អញ្ចឹងបានន័យថាគាត់កំពុងតែឃ្លាន ដែលនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺគាត់ឃ្លាន ហើយគាត់គិតថាគាត់ចង់ញ៉ាំទឹកស៊ុប ដោយយើងឃើញ នៅខាងលើគាត់ នៅខាងលើគាត់គឺយើងឃើញមានពពុះមួយ ដែលពពុះនោះគឺជាការគិតរបស់គាត់ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ យើងឃើញមានចានគុយទាវ ឬក៏ចានមីទឹកស៊ុបមួយ ដែលនៅក្នុងនោះមានសរសៃមី ឬក៏សរសៃគុយទាវ។ អញ្ចឹងជាទូទៅមីឬក៏គុយទាវ គឺមានសរសៃវែងៗ ដែលសរសៃវែងៗនោះគឺនៅក្នុងចាន ដាក់ចានគោមមួយ យើងឃើញចានគោម ដាក់សរសៃមីឬសរសៃគុយទាវ ដែលមានទឹកស៊ុបនៅក្នុងនោះ ហើយយើងឃើញចាននោះកំពុងតែក្ដៅ អញ្ចឹងបានន័យថា រាល់ការញ៉ាំមី ឬក៏ញ៉ាំគុយទាវទឹកស៊ុប គឺតែងតែមានទឹកស៊ុបក្ដៅ ដោយសារតែទឹកស៊ុបត្រជាក់យើងញ៉ាំអត់កើតទេ អញ្ចឹងគេញ៉ាំជាមួយនឹងទឹកស៊ុបដែលក្ដៅ ដូច្នេះហើយ យើងឃើញចានមីដែលគាត់កំពុងគិតនោះ គឺកំពុងតែហុយ។ ដែលបានន័យថាក្ដៅ ហើយវាមានក្លិនឈ្ងុយ ហើយយើងឃើញនៅលើចានទឹកមី ឬក៏ទឹកស៊ុបនោះ យើងឃើញមានចង្កឹះមួយគូផងដែរ។ អញ្ចឹងចង្កឹះនេះគឺជាឧបករណ៍ យើងហៅថាឧបករណ៍សម្រាប់ចាប់មី។ អញ្ចឹងប្រសិនបើយើងញ៉ាំបាយ យើងប្រើស្លាបព្រា ប៉ុន្តែបើយើងញ៉ាំមី ឬក៏ញ៉ាំគុយទាវគឺយើងប្រើចង្កឹះដើម្បីចាប់ ព្រោះស្លាបព្រាវាពិបាកចាប់ក្នុងការចាប់សរសៃមីណាស់ ដោយសារតែសរសៃមីវែង ហើយស្លាបព្រាគឺសំប៉ែត អញ្ចឹងស្លាបព្រាសំប៉ែត ពិបាកនឹងចាប់សរសៃមីវែងណាស់ ដូច្នេះគេប្រើចង្កឹះមួយគូដើម្បីចាប់សរសៃមីងាយស្រួលជាង។ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺក្មេងប្រុសម្នាក់ហ្នឹង គាត់កំពុងតែគិតអំពីមីទឹកស៊ុប ឬក៏គុយទាវទឹកស៊ុបដែលគាត់ចង់ញ៉ាំ ដោយយើងឃើញគុយទាវទឹកស៊ុបនោះកំពុងតែហុយផ្សែង ហើយនិងមានចង្កឹះមួយគូនៅលើចានផងដែរ។