Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
រាំ	roam	to dance	8/3

Link to overview page
Link to dictionary

Khmer New Year (Sakanan) — 13

បន្ទាប់មករូបភាពទី ១៣ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៣ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីលេងចោលឈូងហើយ យើងឃើញនៅពេលនោះ ខាងស្រីគឺចាញ់ ដោយគាត់មិនចាប់ឈូងមិនបាននោះទេ អញ្ចឹងហើយ ខាងប្រុស គាត់តម្រូវឲ្យខាងស្រីគាត់រាំ។ អញ្ចឹងការលេងចោលឈូង គឺយើងមិនមែនជាល្បែងស៊ីសងនោះទេ គឺជាល្បែងប្រជាប្រិយ ដែលខ្មែរយើងតែងតែលេងនៅក្នុងពិធីចូលឆ្នាំ ដូច្នេះការចាញ់ឈ្នះមិនមានការភ្នាល់ដាក់លុយ ឬក៏ដាក់ទ្រព្យសម្បត្តិផ្សេងៗនោះទេ ព្រោះថាល្បែងភ្នាល់ដាក់លុយ ឬក៏ដាក់ទ្រព្យសម្បត្តិ គឺជាអំពើខុសច្បាប់។ ដូច្នេះគឺយើងលេងនៅត្រឹមតែជាការឲ្យច្រៀង ឬក៏ឲ្យរាំ។ ដូចនៅក្នុងរូបភាពនេះ នៅពេលដែលខាងស្រីគាត់ចាញ់ គាត់បាន ខាងប្រុសគាត់បានឲ្យខាងស្រីរាំ អញ្ចឹងខាងស្រី គាត់ក៏បានរាំ ហើយខាងប្រុសក៏បានច្រៀងនិងទះដៃ អញ្ចឹងយើងលេងល្បែងនេះគឺសប្បាយរីករាយទាំងអស់គ្នា មិនថាប្រុស មិនថាស្រី មិនថាក្មេង មិនថាចាស់ គឺអាចលេងបានទាំងអស់។ អញ្ចឹងហើយយើងឃើញថា នៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺមានខាងស្រីកំពុងតែលើកដៃរាំ ដោយពួកគាត់រាំចង្វាក់ប្រពៃណីខ្មែរ ហើយដោយឲ្យខាងប្រុស គាត់ជាអ្នកច្រៀងចម្រៀង ដែលគាត់ចង់បាន។

Khmer New Year (Sakanan) — 12

នៅក្នុងរូបភាពទី ១២ នៅក្នុងរូបភាពទី ១២ យើងឃើញថា មានមនុស្សចំនួនពីរក្រុម ដែលក្នុងនោះមានប្រុសមួយក្រុម និងស្រីមួយក្រុម គាត់កំពុងតែលេងចោលឈូង អញ្ចឹងចោលឈូងគឺជាល្បែងប្រជាប្រិយរបស់ខ្មែរ ដែលគេតែងតែលេងនៅក្នុងពិធីចូលឆ្នាំថ្មី ដែលល្បែងនេះ គឺយើងលេងដោយចែកចេញជាពីរក្រុម គឺស្រីមួយក្រុមនិងប្រុសមួយក្រុម ដែល ហើយឈូង គឺគេធ្វើអំពីបាល់។ ឈូងគឺជាបាល់ក្រណាត់ បាទ ជាបាល់មួយដែលធ្វើអំពីក្រណាត់ ដែលក្រណាត់នោះ គឺយើងចងចេញជាបាល់ ហើយមានកន្ទុយមួយ យើងទុកកន្ទុយមួយសម្រាប់ចោល។ អញ្ចឹងខាងប្រុស នៅពេលនោះ គឺយើងឲ្យម្ខាងចោលបាល់ឈូងនោះ ហើយម្ខាងទៀតជាអ្នកចាប់ឈូង អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងចោល អ្នកខាងចាប់ត្រូវតែចាប់ឲ្យបាន បន្ទាប់ពីចាប់ហើយ យើងត្រូវគប់មករកអ្នកដែលចោលវិញ។ ប៉ុន្តែឈូងនោះ គឺមិន គប់និងចោលមិនមានគ្រោះថ្នាក់នោះទេ ព្រោះថាបាល់ដែលធ្វើពីក្រណាត់ ទោះជាប៉ះទង្គិច ក៏មិនមានការឈឺចាប់ ឬក៏មិនមានគ្រោះថ្នាក់ដែរ គឺគេលេងដើម្បីសប្បាយរីករាយ អញ្ចឹងហើយទើបគេធ្វើបាល់នោះអំពីក្រណាត់ ដូច្នេះវាមិនបង្កឲ្យមានផលប៉ះពាល់ ឬក៏មិនបង្កឲ្យមានរបួសនោះទេ។ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ យើងឃើញថា មានមនុស្សប្រុសមួយក្រុម បាទ គាត់កំពុងតែបោះឈូងទៅឲ្យខាងស្រី ចំណែកឯខាងស្រីមួយក្រុមនោះ គាត់កំពុងតែយកដៃ ដើម្បីចាប់ឈូង ដែលខាងប្រុសនោះគាត់បោះទៅ។ អញ្ចឹងការចោលឈូង គឺយើងមានលក្ខខណ្ឌគ្នា បាទ គឺប្រសិនបើយើងចោលឈូងទៅម្ខាងទៀតចាប់មិនបានទេ គឺម្ខាងនោះត្រូវតែច្រៀង ឬក៏រាំទៅតាមការចង់បានរបស់អ្នកចោលឈូង ឬក៏របស់អ្នកដែលឈ្នះ អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងចាប់ឈូងអត់បាន គឺយើងក្លាយដូចជាអ្នកចាញ់។

Khmer New Year (Sakanan) — 14

ចូលដល់រូបភាពទី ១៤ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៤ គឺជាល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរមួយមុខទៀត គេហៅថាលេងចាប់កូនខ្លែង។ អញ្ចឹងលេងចាប់កូនខ្លែង គឺយើងត្រូវបែងចែកជាពីរក្រុម ដោយមួយក្រុមមានមនុស្សច្រើនអ្នក ឈរតម្រង់ជួរគ្នាដោយឱបចង្កេះគ្នាទៅវិញទៅមក។ អញ្ចឹងមួយក្រុមគឺឈរតម្រង់ជួរគ្នាដោយតោងចង្កេះគ្នាពីមុខទៅក្រោយ បាទ ហើយម្នាក់មួយក្រុមទៀតគឺមានសមាជិកតែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដោយគាត់ដើរតួជាខ្លែង ចំណែកឯមនុស្សមួយក្រុមដែលឈរតម្រង់ជួរគ្នាដើរតួជាមាន់ ហើយនៅខាងមុខគេគឺជាដើរតួជាមេមាន់ អញ្ចឹងខ្លែងត្រូវទៅសុំចាប់កូនមាន់ពីមេមាន់ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលខ្លែងទៅ ខ្លែងត្រូវច្រៀងសុំចាប់កូនខ្លែងពីមេមាន់ ហើយមេមាន់មិនព្រមនោះទេ ដោយមេមាន់ព្យាយាមការពារកូនមាន់នោះឲ្យខានតែងបាន។ អញ្ចឹងល្បែងនេះគឺយើងយកតម្រាប់ទៅតាមសត្វខ្លែង ហើយនិងសត្វមាន់ដែលជាសត្វរស់នៅនៅក្នុងស្រុកភូមិ ហើយសត្វខ្លែងតែងតែមកឆាបកូនមាន់យកទៅស៊ី ហើយមេមាន់តែងតែការពារកូនមាន់របស់គេ ដូច្នេះខ្មែរយើងក៏បានមើលសកម្មភាពរបស់សត្វទាំងពីរ ហើយក៏បង្កើតជាល្បែងនេះឡើង។ អញ្ចឹងនៅពេលនោះ ខ្លែងត្រូវតែព្យាយាម ធ្វើយ៉ាងណា ចាប់មនុស្សដែលនៅខាងក្រោយឲ្យបាន ហើយមេមាន់ព្យាយាមរត់ទៅបាំងខ្លែងដើម្បីកុំឲ្យចាប់កូនមាន់បាន។ អញ្ចឹងកូនមាន់ដែលនៅខាងក្រោយ ឬក៏មនុស្សដែលនៅខាងក្រោយ ត្រូវតែព្យាយាមរត់តាមមេមាន់ ដើម្បីកុំឲ្យខ្លែងចាប់បាន នៅពេលដែលខ្លែងចាប់បាននោះ កូនមាន់នោះនឹងក្លាយទៅជាចំណីរបស់ខ្លែង ហើយគេនឹងក្លាយទៅជាអ្នកចាញ់ បន្ទាប់មកអ្នកចាញ់នឹងត្រូវច្រៀង ឬក៏រាំទៅតាមអ្វីដែលអ្នកឈ្នះចង់បាន។ អញ្ចឹងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរដែលលេងនៅក្នុងពិធីចូលឆ្នាំខ្មែរគឺមានច្រើនប្រភេទ មានដូចជាចោលឈូង បោះអង្គញ់ ចាប់កូនខ្លែង លាក់កន្សែងជាដើម។ ហើយល្បែងទាំងអស់នោះ ពុំមែនជាល្បែងស៊ីសងនោះទេ វាគឺជាល្បែងប្រពៃណី ឬក៏ល្បែងប្រជាប្រិយ ដែលប្រជាជនខ្មែរតែងតែលេងដើម្បីភាពសប្បាយរីករាយនៅក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី។ ហើយពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា តែងតែធ្វើឡើងនៅក្នុងខែមេសា បាទ ខែមេសាដែលជាខែប្រាំង ហើយយើងធ្វើឡើងនេះគឺនៅក្នុង ពេលដែលប្រមូលផលរួច អញ្ចឹងនៅពេលដែលប្រជាជនគាត់ប្រមូលផលស្រែចំការគាត់រួចរាល់ហើយ គាត់ក៏បានរៀបចំពិធីចូលឆ្នាំថ្មីនេះ ដើម្បីជួបជុំគ្នាសប្បាយរីករាយ និងដើម្បីអបអរនូវផលដំណាំ ដែលគាត់បានប្រមូលរួចរាល់ ដូច្នេះគឺយើងតែងតែប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីនៅក្នុងខែមេសា ដែលជាខែដែលប្រជាជនខ្មែរទាំងអស់ទូទាំងប្រទេស គាត់បានប្រមូលផលដំណាំគ្នារួចរាល់ បន្ទាប់មកប្រជាជនខ្មែរ គាត់ក៏បានជួបជុំគ្នា ដើម្បីលេងល្បែងប្រជាប្រិយ ក្នុងការកម្សាន្តនៅក្នុងភូមិរបស់គាត់ផងដែរ។