— เฮ้ย มึงมาแต่ใส
— มึงมาเฮ็ดหญัง
— มึงสิไปใส
พุซายกะสิได้ฮ้องถามปะมานนี้ พุหญิงได้ญินแล้ว กะสิได้ตอบกับไปว่า
— มาตะหลาด
— มาเฮ็ดทุละ
— มาหาแม่
— มาหาพ่อ
— สิไปบ้าน
— สิไปโลงบาน
— สิไปนั้น สิไปนี้ แล้วแต่
เฮาสามาดตอบกับไปได้ เขาถามอี่หยังเฮามา เฮากะตอบไปแบบนั้น
หลือคำเว้าที่เขาถามเฮามา เฮาสามาดถามเขากะได้อีกคือกัน เขาถามเฮาว่า เฮาสิไปใส เฮามาหญัง เฮามาเฮ็ดหญัง เฮากะสามาดถามเขาไปได้คือกันว่า มึงมาหญัง มึงมาเฮ็ดหญัง มึงสิไปใส มึงมาแต่ใส ขั้นเขาได้ญิน เขากะสิตอบเฮาว่าจั่งซั้นว่าจั่งซี้คือกัน
พอเด็กน้อยสองคนนี้ได้เว้ากันโดนเติบ ได้พ้อกันโดนเติบ เขากะสิได้จากกัน พุหญิงกะสิไปทางหนึ่ง พุซายกะสิไปอีกทางหนึ่ง พุหญิงกะเลยเว้าขึ้นว่า
— เออๆ กูฟ้าว กูสิฟ้าวไปหาแม่กู กูไปก่อนเด้อ
พอพุซายได้ญินแล้ว พุซายกะเลยเว้าขึ้นว่า
— เออๆ กูกะฟ้าวคือกัน กูกะสิฟ้าวไปเฮ็ดทุละคือกัน ส่ำนี้หละ ไบบ่าย
พอเว้ากันเส็ด สองคนนี้กะได้จากกัน กะได้ต่างคนต่างไป
กานเว้าของเด็กน้อยของคนอี่สาน เป็นคำเว้าที่บ่สุพาบ แต่มันกะเป็นวัดทะนะทัม หลือคำเว้าคำจาของเด็กน้อยของคนอี่สาน เป็นคำเว้า กูๆ มึงๆ เป็นคำเว้าที่บ่สุพาบ บ่ม่วน บ่ไพเลาะ แต่คำเว้านี้กะสามาดเว้ากับหมู่ เว้ากับพวก เว้ากับน้อง เว้ากับคนที่เฮาฮู้จักในวัยเดียวกัน เฮาบ่สามาดเว้ากับพุใหญ่หลือคนที่มีอายุกว่าเฮาได้
Link to overview page
Link to dictionary
| Isaan | Pronunciation | Tones | Thai | English/Notes |
|---|---|---|---|---|
| ลูบพาบ | lu:p-phap | HF-HF | รูปภาพ | picture, photo |
| นี้ | ni: | HF | นี้ | 1. this 2. here |
| กะ | ga | M | ก็ | 1. then, consequently 2. also |
| สิ | si | M | จะ | future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market} |
| เฮ็ด | het | H | ทำ | to do, to make |
| ให้ | hai | LF | ให้ | 1. to give {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving the patient medicine} 2. for 3. to allow, to be allowed |
| เฮา | hao | HR | เรา | 1. personal pronoun: we 2. personal pronoun: I |
| ฮู้จัก | hu:-jak | HF-M | รู้จัก | to know, to be acquainted with, to recognize |
| ว่า | wa: | H | ว่า | 1. that, as {คำว่า X = the word X} 2. to say |
| อัน | an | M | อัน | 1. thing, object 2. general clf. for objects |
| เป็น | pen | M | เป็น | 1. to be, to exist 2. to be able to 3. to suffer, sth. happens to 4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?} |
| กาน | ga:n | M | การ | prefix indicating the action of ... |
| สนทะนา | son-tha-na: | M-H-HR | สนทนา | to talk, to chat, to have a conversation |
| กัน | gan | M | กัน | mutual, each other, with another, together {เขากำลังนั่งเว้ากัน = they're sitting and talking} {เขาสองคนฮักกัน = they love each other} {ปาสองโตนี้ ใหญ่ห่างกันหลายบ่ = These two fish here, are they very different in size (from each other)?} {ต่างกัน = to be different (from each other)} {ก่องอันไหนหนักกว่ากัน = Which box is heavier (than the other(s))?} |
| หลือ | lʉ: | M | หรือ | or |
| เว้า | wao | HF | พูด | to say, to speak, to talk |
| ของ | khɔ:ŋ | M | ของ | of, belonging to |
| เด็กน้อย | dek-nɔ:i | M-HF | เด็ก, เด็กน้อย | child |
| คน | khon | HR | คน | person, people |
| อี่สาน | i:-sa:n | H-M | อีสาน | Isaan {คนอี่สาน = Isaan person} |
| ที่ | thi: | H | ที่ | 1. that, which {คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา = the person which is standing on the right = the person standing on the right} {เว้าคำที่บ่สุพาบ = to speak words which are impolite = to speak impolitely} 2. for ordinal numbers {ที่สาม = third} |
| สมมุด | som-mut | M-H | สมมุติ | to assume, to suppose |
| มี | mi: | HR | มี | 1. to have 2. there is |
| สอง | sɔ:ŋ | M | สอง | two |
| เขา | khao | M | เขา | personal pronoun: he, she |
| มา | ma: | HR | มา | 1. to come 2. auxiliary expressing action towards the present or focal time {กะคุเฮ็ดมาจากอี่หยัง = What is the bucket made of?} {แล้วเขากะเก็บเงินจากพุนั้นมา = and then she takes the money of that person} |
| พ้อ | phɔ: | HF | พบ, เจอ | 1. to meet {จั่งพ้อกันใหม่ = See you again!} {คนที่หัวกะเคยพ้อกัน = someone [we've] just met} {ขั้นพ้ออาจานคนใด ต้อง ... = whenever you meet a teacher, you need to ...} 2. to encounter, to find {เขาหาเหล้มนั้นบ่พ้อ = he doesn't find that book} |
| อยู่ | yu: | H | อยู่ | 1. to be (located) at 2. yet, still 3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house} |
| หม้อง | mɔŋ | LF | ที่, แห่ง, บริเวณ | 1. place, area {หลายที่หลายหม้อง = in many places} {หม้องใดหม้องหนึ่ง = some place} 2. clf. for places |
| ใด | dai | M | ใด | 1. which, that one which, what, how {เขานั่งแบบใด เขานั่งขดตะหมาดอยู่ = How is he sitting? He's sitting cross-legged.} {ตอนใด = when?} 2. whichever, whoever {หม้องใดหม้องหนึ่ง = some place, somewhere} {ขั้นเฮาอยากตื่นญามใด เฮากะตั้งเวลาปุกญามนั้น = If we want to get up at a certain time, we set the alarm to that time} Notes: sentence-final often with a marked rising tone |
| หนึ่ง | nʉŋ | H | หนึ่ง | 1. one 2. after adjective: intensifier {บักคักหนึ่ง = very much} {อันบักใหญ่หนึ่ง = very large}, or attenuates the meaning {กะดาดมันแผ่นน้อยๆ หนึ่ง = the piece of paper is [relatively] small} |
| ได้ | dai | HF | ได้ | 1. can 2. to get, to obtain 3. before verb: indicating past tense 4. บ่ได้ + verb: not |
| เอิ้น | ə:n | HF | พูด, เรียก | to call, to say {เอิ้นง่ายๆ ว่า = in other words} {คนอี่สานเอิ้นว่า เป็นลูกคนกก = Isaan people call her ลูกคนกก} |
| ใส่ | sai | H | ใส่ | 1. to put something in/on {เขาใส่บักพิกในกวยเตียวหลาย = he's putting a lot of chili in his noodle soup} {เขาบีบยาสีฟันใส่แปงสีฟัน = he squeezes toothpaste on the toothbrush} {ก่องเอาไว้ใส่ของ = boxes are there to put stuff in} 2. to wear (clothes) {เขาใส่เสี้ยแขนญาว = he's wearing a long-sleeve} 3. directed at {เอิ้นใส่กัน = to call each other/to say to each other} {หมามันเห่าใส่แมว = the dog barks at the cat} {ล้องเพงใส่ไม = to sing into the microphone} {เขากำลังซี้มือไปใส่พุซาย = she's pointing at the man} |
| ทักทาย | thak-tha:i | H-HR | ทักทาย | to greet, to say hello, to address |
| พุซาย | phu-sa:i | H-HR | ผู้ชาย | man, male |
| แนม | nɛ:m | HR | มอง | to look, to glance, to stare {เขากำลังยืนแนมก้อนหินอยู่ = he's standing and looking at the stone/rock} {ข้างหนึ่งแนมเห็น อีกข้างหนึ่งแนมบ่เห็น = [we] see one side, [we] can't/don't see the other side} |
| เห็น | hen | M | เห็น | to see |
| พุหญิง | phu-ɲiŋ | H-M | ผู้หญิง | woman, female |
| พุ | phu | H | ผู้ | 1. person 2. clf. for people {พุหญิงพุหนึ่ง พุซายพุหนึ่ง = a woman, a man} {ซู่พุซู่คน = everybody} {พุหนึ่งโตจ่อยๆ พุหนึ่งโตบักอ้วนหนึ่ง = one person is slim, the other is fat} Notes: pronunciation: also realized as พู่- |
| นั้น | nan | HF | นั้น | that, there |
| เลย | lə:i | HR | เลย | 1. futher on, beyond, past {เข็มน้อยเลยเลขสิบสองไป = the minute hand has passed number twelve} 2. too much 3. at all 4. definitively 5. completely, utterly |
| ถาม | tha:m | M | ถาม | to ask |
| เฮ้ย | hə:i | HF | hey! | |
| มึง | mʉŋ | HR | มึง | personal pronoun: you (informal, only between close friends of about the same age) |
| แต่ใส | tɛ:-sai | H-M | จากไหน | where from? |
| หญัง | ɲaŋ | M | อะไร, เป็นหญัง = ทำไม | 1. what {เขากำลังเฮ็ดหญัง = What is he doing?} {ธูปเอาไว้เฮ็ดหญัง = What are incense sticks for?} 2. something, anything, (nothing) 3. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why {เป็นหญังเขาคือใส่บักพิกลงไปในกวยเตียว = Why is he putting chili in [his] noodle soup?} {เป็นหญังหน้าต่างมันคือเปิด = Why is the window open?} {เป็นหญังมันคือมีควนไฟ = Why is there smoke?} |
| ไป | pai | M | ไป | 1. to go 2. auxiliary indicating action extending into the future |
| ใส | sai | M | (ที่)ไหน | 1. where? {สิไปใส = Where are [you] going?} {มาแต่ใส = Where are [you] coming from?} {กะทะอยู่ใส = Where's the pan?} 2. somewhere, anywhere {ใสกะได้ = anywhere, wherever you like} |
| ฮ้อง | hɔ:ŋ | HF | ร้อง | 1. to cry (also short for ฮ้องไห้), to call 2. to shriek |
| ปะมาน | pa-ma:n | M-HR | ประมาณ | 1. about, approximatively 2. to guess, to estimate |
| ได้ญิน | dai-ɲin | HF-HR | ได้ยิน | to hear |
| แล้ว | lɛ:o | HF | แล้ว | 1. finished 2. already 3. and then, and next (especially แล้วกะ) 4. auxiliary for past tense |
| ตอบ | tɔ:p | LF | ตอบ | to answer, to respond, to reply |
| กับ | gap | M | กลับ | to return, (to go/come) back {กะสิตอบกับมาว่า ... = and will answer back: ...} {กับบ้าน = to return home} |
| ตะหลาด | ta-la:t | M-LF | ตลาด | market |
| ทุละ | thu-la | H-H | ธุระ | business, affairs, work |
| หา | ha: | M | หา | to look for, to find |
| แม่ | mɛ: | H | แม่ | mother |
| พ่อ | phɔ: | H | พ่อ | father |
| บ้าน | ba:n | HF | บ้าน | 1. house, home 2. village (also used as a prefix before the name of a village) 3. home country, home region {บ้านเฮาเฮ็ดเข้าจั่งใด = How do we plant rice in Isaan/Thailand?} |
| โลงบาน | lo:ŋ-ba:n | HR-M | โรงพยาบาล | hospital Notes: variant of โลงพะยาบาน |
| แล้วแต่ | lɛ:o-tɛ: | HF-H | แล้วแต่ | up to, depending on |
| สามาด | sa:-ma:t | M-HF | สามารถ | can, to be able |
| อี่หยัง | i:-yaŋ | H-M | อะไร | 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?} 2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer} |
| แบบ | bɛ:p | LF | แบบ | 1. example, model, kind 2. style, form, pattern, design |
| คำ | kham | HR | คำ | word |
| อีก | i:k | LF | อีก | 1. more, again 2. other, another |
| คือกัน | khʉ:-gan | HR-M | เหมือนกัน | 1. also, likewise, similarly {ยินดีที่ได้ฮู้จักคือกันคับ = Nice to meet you too!} 2. in negative sentences: either {บ่ลู้คือกัน = I don't know either} {จักคือกัน = I don't know (either)} |
| ขั้น | khan | LF | เมื่อ | when, if |
| จั่งซั้น | jaŋ-san | H-HF | แบบนั้น, อย่างนั้น | like that |
| จั่งซี้ | jaŋ-si: | H-HF | แบบนี้, อย่างนี้ | like this, in this way |
| พอ | phɔ: | HR | พอ | 1. just when, just after, as soon as 2. enough, adequate |
| โดน | do:n | M | นาน | time: long |
| เติบ | tə:p | LF | intensifier: very, much {เว้ากันโดนเติบ = to talk a long time} | |
| จาก | ja:k | LF | จาก | 1. from {... เฮ็ดมาจากอี่หยัง = ... is made from what?} 2. to depart |
| ทาง | tha:ŋ | HR | ทาง | 1. way, direction {พุหญิงกะสิไปทางหนึ่ง พุซายกะสิไปอีกทางหนึ่ง = the woman goes one way, the man another way} {ตะเว็นไปทางใด = Where has the sun gone?} {เขาถีบจักกะย๊านไปทางหน้า = he's biking on/onward/forward} {มาเว้า มาว่าเฮาในทางที่บ่ดี = he's scolding [me], he's talking to me improperly} 2. by, through, via etc. {เว้าทางโทละสับ = to talk on the phone} |
| ขึ้น | khʉn | LF | ขึ้น | 1. to go up, to increase 2. sun: to rise {ตะเว็นกำลังขึ้น = the sun is rising} 3. more 4. bus/train etc.: to get on, to board {พุโดยสานขึ้นลดไฟเบิดแล้ว = all passengers have boarded the train} |
| เออ | ə: | M | 1. discourse marker: confirmation 2. discourse marker: turn-taking 3. discourse marker: preceding a correction 4. filler word |
|
| กู | gu: | M | กู | personal pronoun: I (informal, only between close friends of about the same age) |
| ฟ้าว | fa:o | HF | รีบ | to hurry, to rush |
| ก่อน | gɔ:n | H | ก่อน | 1. before 2. first, first of all |
| เด้อ | də: | HF | final particle | |
| ส่ำนี้ | sam-ni: | H-HF | แค่นี้ | 1. just this, only this 2. this much |
| หละ | la | M | แหละ, ล่ะ | 1. auxiliary for emphasis at the end of a phrase 2. auxiliary to create a follow-up question: And what about ... ? {แล้วลดคันที่สองหละ = And what about the second car?} |
| ไบบ่าย | bai-ba:i | M-H | bye bye Notes: tones unclear |
|
| เส็ด | set | M | เสร็จ | finished, completed, done {พอเว้ากันเส็ด [...] = having finished talking, [...]} |
| ต่าง | ta:ŋ | H | ต่าง | 1. to differ 2. foreign |
| บ่ | bɔ: | H | ไม่ | 1. no, not 2. question particle, transforming a statement into a question Notes: spelling exception in line with common usage on social media |
| สุพาบ | su-pha:p | M-HF | สุภาพ | polite |
| แต่ | tɛ: | H | แต่ | 1. but {แต่บ่ต่างกันหลาย = but not very different} {แต่บ่ลู้ว่าเขาญ่างมาแต่ใส = but [I] don't know where he's coming from, see also: แต่ว่า} 2. only {ตอนนี้มีแต่ขี้ฝ้า = now there are only clouds} |
| มัน | man | HR | มัน | it (also used to refer to people) |
| วัดทะนะทัม | wat-tha-na-tham | H-H-H-HR | วัฒนธรรม | culture, way of life |
| จา | ja: | M | จา | to say, to speak {คำเว้าคำจา} |
| ม่วน | mu:an | H | เพราะ, ไพเราะ | polite, harmonious, melodious {เว้าบ่ม่วน = เว้าบ่สุพาบ = to speak impolitely} |
| ไพเลาะ | phai-lɔ | HR-H | ไพเราะ | melodious, pleasant to the ear, agreeable |
| กับ | gap | M | กับ | 1. and {ลุงกับป้า = uncle and aunt} {กวยเตียวหมูกับกวยเตียวไก่ = noodle soup with pork and noodle soup with chicken} 2. with, to {ค้ายๆ กับคำว่า ... = similar to the word ...} 3. prefix in front of foods {กับเข้า = side dishes eaten with rice} {เขากินกับกวยเตียว = he's eating noodle soup} |
| หมู่ | mu: | H | หมู่, กลุ่ม(เพื่อน) | 1. group, friend(s) 2. children (in a family) {ลูกคนที่ออกมาก่อนหมู่ = the first-born child} {น้องสุดหมู่ = last-born child} 3. collective noun: group, many |
| พวก | phu:ak | HF | พวก | group (e.g., of socially equals) |
| น้อง | nɔ:ŋ | HF | น้อง | younger person, younger sibling |
| ใน | nai | HR | ใน | in, within |
| วัย | wai | HR | วัย | age, generation |
| เดียวกัน | di:ao-gan | M-M | เดียวกัน | same |
| พุใหญ่ | phu-ɲai | H-H | ผู้ใหญ่ | adult, elder |
| อายุ | a:-yu | M-H | อายุ | age, to be ... years old |
| กว่า | gwa: | H | กว่า | more, more than, comparative: as, than |