เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังเอาพาบไปห้อย
พาบอี่หยัง เป็นลูบพาบวาด หลือว่าพาบถ่ายนี้หละ เป็นกอบสี่เหลี่ยม
เขาสิเอาไปห้อยเฮ็ดหญัง เขากะสิห้อยไว้ฝาผะหนัง หลือว่าห้อยไว้ถ้าโซ ไว้ถ้าเบิ่ง
เขาห้อยไว้ใสเกาะ ห้อยไว้ฝาผะหนัง ติดกับฝาผะหนังหละ
แล้วเขาห้อยจั่งใด กะสิมีเซียกติดอยู่กอบลูบ หลือว่าหม้องพาบวาด แล้วกะไปห้อยใซ้ตะปู ตะปูที่มันตอกลงไปในฝาผะหนัง เขากะสิเอาตะปูหนั้นหละ ตะปูดอกหนึ่งตอกลงไปในฝาผะหนัง แล้วแต่ว่าเฮาสิตอกอยู่หม้องใด เอาไว้จุดใด เฮากะตอกตะปูลงไปหม้องนั้น แล้วเฮากะเอาพาบอันนี้ไปห้อยอยู่หม้องตะปูหม้องนั้น หลือว่าไปห้อยอยู่หม้องข้างฝาหม้องนั้น
2
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นสัด เขาเอิ้นว่าลิง มันเป็นลิง
ลิงกำลังเฮ็ดหญังอยู่ มันกำลังห้อยอยู่ ห้อยอยู่เทิงง่าไม้ อยู่เทิงกิ่งไม้หนั้นหละ
กิ่งไม้กิ่งใหญ่บ่ บ่ใหญ่ปานใดดอก
เอ๊า แล้วเป็นหญังลิงคือไปห้อยอยู่หนั้น กะจักคือกัน มันอาดสิมักอยู่เทิงกกไม้กะได้ มันกะเลยห้อยอยู่เทิงกกไม้ หลือว่าห้อยอยู่เทิงง่าไม้
ในโตของลิงมันมีอี่หยังแน่ มันกะสิมีแขน มีขา มีแขนสองข้าง มีขาสองข้าง มีหางพ้อม มีขนพ้อม ลิงซู่โตสิมีขนหลายพ้อม เกียบซู่จุดหลือว่าซู่หม้องอยู่ในโตมันเอาโลด
แล้วลิงอันนี้โตสีหญัง อันนี้ลิงโตนี้มันสีส้ม
แล้วลิงโตอื่นสีอื่นได้บ่ ได้อยู่ แล้วแต่ลิงพันนั้นหลือว่าลักสะนะนั้น มันกะสิแตกต่างกันไป บ่คือกัน
แล้วลิงมันอาสัยอยู่ใส มันกะอยู่ในป่า อยู่ในป่าในดงในโคกพุ้นหละ
ลังเที่ยคนกะจับมันเอาไว้ในสวนสัด หลือว่าเอามันมาเลี้ยงอยู่บ้าน
3
อันนี้อี่หยัง อันนี้เป็นถุงเท้า เขากำลังตากถุงเท้าอยู่
ถุงเท้ามีจักกิ่ง มีหกกิ่ง
กะอาดสิมัน อาดสิสกกะปก หลือว่ามันเปี้ยน เขากะเอามาซักเพื่อที่สิให้มันสะอาด ให้มันหอมเนาะ เพื่อที่สิใซ้งานต่อไปในมื้อใหม่
แล้วเขาตากอยู่ใส กะตากอยู่กางแก้ง หลือว่าตากอยู่หม้องมันมีแดด ให้แดดส่อง ขั้นแดดถืก หลือว่ามันตากใส่แดด มันกะสิแห้ง หลือว่าเฮ็ดให้มันบ่เหม็นอับเนาะ ขั้นมันบ่มีแดด มันกะสิเหม็นอับ หลือว่าเหม็นตากบ่แห้งนั้นเองเนาะ
Link to overview page
Link to dictionary
| Isaan | Pronunciation | Tones | Thai | English/Notes |
|---|---|---|---|---|
| เขา | khao | M | เขา | personal pronoun: he, she |
| กำลัง | gam-laŋ | M-HR | กำลัง | auxiliary indicating continuous or progressive action |
| เฮ็ด | het | H | ทำ | to do, to make |
| หญัง | ɲaŋ | M | อะไร, เป็นหญัง = ทำไม | 1. what {เขากำลังเฮ็ดหญัง = What is he doing?} {ธูปเอาไว้เฮ็ดหญัง = What are incense sticks for?} 2. something, anything, (nothing) 3. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why {เป็นหญังเขาคือใส่บักพิกลงไปในกวยเตียว = Why is he putting chili in [his] noodle soup?} {เป็นหญังหน้าต่างมันคือเปิด = Why is the window open?} {เป็นหญังมันคือมีควนไฟ = Why is there smoke?} |
| เอา | ao | M | เอา | to take, to give {เขากำลังเอาก่องไปซั่ง = he's taking the boxes to weigh them} {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving medicine to the patient} {เอาไว้ถ้า = is for, is used for, has the purpose of} |
| พาบ | pha:p | HF | ภาพ | 1. picture, photo 2. clf. for pictures, photos |
| ไป | pai | M | ไป | 1. to go 2. auxiliary indicating action extending into the future |
| ห้อย | hɔ:i | LF | ห้อย | to hang, to suspend |
| อี่หยัง | i:-yaŋ | H-M | อะไร | 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?} 2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer} |
| เป็น | pen | M | เป็น | 1. to be, to exist 2. to be able to 3. to suffer, sth. happens to 4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?} |
| ลูบพาบ | lu:p-phap | HF-HF | รูปภาพ | picture, photo |
| วาด | wa:t | HF | วาด | to draw, to paint, to sketch |
| หลือ | lʉ: | M | หรือ | or |
| ว่า | wa: | H | ว่า | 1. that, as {คำว่า X = the word X} 2. to say |
| พาบถ่าย | pha:p-tha:i | HF-H | ภาพถ่าย | photo |
| นี้หละ | ni:-la | HF-M | นี่แหละ | auxiliary for emphasis at the end of a phrase |
| กอบ | gɔ:p | LF | กรอบ | frame |
| สี่เหลี่ยม | si:-li:am | H-H | สี่เหลี่ยม | rectangle, square |
| สิ | si | M | จะ | future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market} |
| กะ | ga | M | ก็ | 1. then, consequently 2. also |
| ไว้ | wai | HF | ไว้ | 1. to keep, to put, to place, to retain, to save, to reserve {เขาเอาหัวของเขาไว้ใส = Where does she put her head?} {หมาสิเลี้ยงไว้บ้าน = dogs are kept/raised in the house} {ไก่เลี้ยงไว้ในคอก = chicken are kept/raised in a coop} {หน้ามันบังไว้ = the face is covered/not visible} {เขาเอาโทละสับวางไว้หู = he holds the phone to his ear} 2. for {นาลิกาปุกมีไว้เฮ็ดหญัง = What is an alarm clock for?} {หม้อเอาไว้เฮ็ดแนวกิน = a pot is used to make food} {ก่องเอาไว้เฮ็ดหญัง ก่องเอาไว้ใส่ของ = What is the box for? It's for putting in stuff.} Notes: see also ไว้ถ้า |
| ฝาผะหนัง | fa:-pha:-naŋ | M-M-M | ฝาผนัง | wall |
| ไว้ถ้า | wai-tha: | HF-LF | usually in a positive statement or answer: is for, is used for, has the purpose of {กะทะมีไว้ถ้าทอด = a pan is for frying} {น้ำบักนาวมีไว้ถ้าปุงอาหาน = lime juice is used to season food} {ปากกามีไว้ถ้าเขียน = a pen is for writing} {กะเทียมเอาไว้ถ้าเฮ็ดแนวกิน = garlic is used to make food} {ขาเอาไว้ถ้าญ่าง = legs are for walking} {เกิบเอาไว้ถ้าใส่ = shoes are for wearing} Notes: see also ไว้ |
|
| โซ | so: | HR | โชว์ | show Notes: pronunciation: also realized as โช |
| เบิ่ง | bəŋ | H | ดู | 1. to look at, to see, to watch {เบิ่งโทละทัด = to watch TV} {เบิ่งหนัง = to watch a movie} 2. to guess {เบิ่งซงแล้ว ... = [I] guess / from what it looks like ...} |
| ใส | sai | M | (ที่)ไหน | 1. where? {สิไปใส = Where are [you] going?} {มาแต่ใส = Where are [you] coming from?} {กะทะอยู่ใส = Where's the pan?} 2. somewhere, anywhere {ใสกะได้ = anywhere, wherever you like} |
| เกาะ | gɔ | M | น่ะ, หรอ, เหรอ | final particle expressing a question or similar |
| ติด | tit | M | ติด | 1. to be attached to, to be on/at {สะวิดเปิดไฟติดอยู่ข้างฝาบ้าน = the light switch is on the wall} {มันสิมีน้ำติดอยู่โตของเขา = there is water on his body} 2. to stick (to), to attach (to) |
| กับ | gap | M | กับ | 1. and {ลุงกับป้า = uncle and aunt} {กวยเตียวหมูกับกวยเตียวไก่ = noodle soup with pork and noodle soup with chicken} 2. with, to {ค้ายๆ กับคำว่า ... = similar to the word ...} 3. prefix in front of foods {กับเข้า = side dishes eaten with rice} {เขากินกับกวยเตียว = he's eating noodle soup} |
| หละ | la | M | แหละ, ล่ะ | 1. auxiliary for emphasis at the end of a phrase 2. auxiliary to create a follow-up question: And what about ... ? {แล้วลดคันที่สองหละ = And what about the second car?} |
| แล้ว | lɛ:o | HF | แล้ว | 1. finished 2. already 3. and then, and next (especially แล้วกะ) 4. auxiliary for past tense |
| จั่งใด | jaŋ-dai | H-M | ยังไง, แบบไหน | how, in what manner {บักนาวมันมีลดซาดจั่งใด = Lime fruits have what kind of taste?} {เขาปิดแอจั่งใด = How is he switching off the A/C?} {เทียนใซ้จั่งใด = How's a candle used?} {สิใซ้จั่งใด = how is [it] used?} |
| มี | mi: | HR | มี | 1. to have 2. there is |
| เซียก | si:ak | HF | เชือก | 1. rope, string 2. shoelace |
| อยู่ | yu: | H | อยู่ | 1. to be (located) at 2. yet, still 3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house} |
| ลูบ | lu:p | HF | รูป | 1. picture, image, photo 2. form, shape 3. clf. for pictures, images, photos |
| หม้อง | mɔŋ | LF | ที่, แห่ง, บริเวณ | 1. place, area {หลายที่หลายหม้อง = in many places} {หม้องใดหม้องหนึ่ง = some place} 2. clf. for places |
| พาบวาด | pha:p-wa:t | HF-HF | ภาพวาด | painting |
| ใซ้ | sai | HF | ใช้ | to use |
| ตะปู | ta-pu: | M-M | ตะปู | nail |
| ที่ | thi: | H | ที่ | 1. that, which {คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา = the person which is standing on the right = the person standing on the right} {เว้าคำที่บ่สุพาบ = to speak words which are impolite = to speak impolitely} 2. for ordinal numbers {ที่สาม = third} |
| มัน | man | HR | มัน | it (also used to refer to people) |
| ตอก | tɔ:k | LF | ตอก | 1. to hammer, to hit 2. egg: to knock open |
| ลง | loŋ | HR | ลง | 1. to descend, to lower, to go down 2. down 3. bus/train etc.: to get off, to disembark {คนกำลังลงลดบั่ด = people are getting off the bus} 4. boat/ship etc.: to get on, to board {เขากำลังญ่างลงเลีย = he's boarding/getting on the boat} |
| ใน | nai | HR | ใน | in, within |
| หนั้นหละ | nan-la | LF-M | นั่นแหละ | auxiliary for emphasis at the end of a phrase Notes: possibly a variant of นั้นหละ |
| ดอก | dɔ:k | LF | ดอก | clf. for keys, nails, incense sticks {ธูปสามดอก = three incense sticks} |
| หนึ่ง | nʉŋ | H | หนึ่ง | 1. one 2. after adjective: intensifier {บักคักหนึ่ง = very much} {อันบักใหญ่หนึ่ง = very large}, or attenuates the meaning {กะดาดมันแผ่นน้อยๆ หนึ่ง = the piece of paper is [relatively] small} |
| แล้วแต่ | lɛ:o-tɛ: | HF-H | แล้วแต่ | up to, depending on |
| เฮา | hao | HR | เรา | 1. personal pronoun: we 2. personal pronoun: I |
| ใด | dai | M | ใด | 1. which, that one which, what, how {เขานั่งแบบใด เขานั่งขดตะหมาดอยู่ = How is he sitting? He's sitting cross-legged.} {ตอนใด = when?} 2. whichever, whoever {หม้องใดหม้องหนึ่ง = some place, somewhere} {ขั้นเฮาอยากตื่นญามใด เฮากะตั้งเวลาปุกญามนั้น = If we want to get up at a certain time, we set the alarm to that time} Notes: sentence-final often with a marked rising tone |
| จุด | jut | M | จุด | 1. to light sth. {จุดธูป = to light an incense stick} {จุดเทียน = to light a candle} 2. point, place {จุดเป้าหมาย = destination (e.g., of a trip)} |
| นั้น | nan | HF | นั้น | that, there |
| อัน | an | M | อัน | 1. thing, object 2. general clf. for objects |
| นี้ | ni: | HF | นี้ | 1. this 2. here |
| ข้าง | kha:ŋ | LF | ข้าง | 1. side {มีหูจับสองข้าง = there are handles on both sides} 2. next to {วางอยู่ข้างๆ ก่องใบใหญ่ = it's placed next to the large box} {เขายืนอยู่ข้างๆ อีกพุหนึ่ง = he's standing next to another person} 3. clf. for body parts which come in pairs (eyes, ears, legs etc.) {เขามีตาสองข้าง = she has two eyes} |
| ฝา | fa: | M | ฝา | 1. lid {ฝากะปุก = lid of a jar/pot} 2. wall {ฝาบ้าน = wall (of a house) = กำแพงบ้าน} |
| คือ | khʉ: | HR | คือ | 1. to be, to resemble, like, as 2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?} |
| สัด | sat | M | สัตว์ | animal |
| เอิ้น | ə:n | HF | พูด, เรียก | to call, to say {เอิ้นง่ายๆ ว่า = in other words} {คนอี่สานเอิ้นว่า เป็นลูกคนกก = Isaan people call her ลูกคนกก} |
| ลิง | liŋ | HR | ลิง | monkey |
| เทิง | thə:ŋ | HR | บน | 1. on, on top of, at, in {เทิงโต่ะ = at/on the table} {กบมันนั่งอยู่เทิงใบบัว = the frog is sitting on the lotus leaf} {เทิงท้องฟ้า = in the sky} {มันแล่นอยู่เทิงลาง = [the train] runs on rails} {มีคนนั่งอยู่เทิงลดสามล้อสามคน = there are three people sitting in the tuk tuk} 2. up, upward Notes: pronunciation: also realized as ทัง |
| ง่า | ŋa: | H | กิ่ง | 1. branch of a tree 2. stem of a flower |
| ไม้ | mai | HF | ไม้ | wood, tree |
| กิ่ง | giŋ | H | กิ่ง | branch, twig |
| ใหญ่ | ɲai | H | ใหญ่ | large, big |
| บ่ | bɔ: | H | ไม่ | 1. no, not 2. question particle, transforming a statement into a question Notes: spelling exception in line with common usage on social media |
| ปานใด | pa:n-dai | M-M | เท่าไหร่, มาก | 1. after negative: (not) very, (not) so much {บ่ใหญ่ปานใด = not so large, not very large} 2. how much, how many {เฮาบ่สามาดนับได้ว่ามันมีหลายปานใด = it's impossible to count how many there are} |
| ดอก | dɔ:k | LF | หรอก, ดอก | 1. particle used after a negative, relativizing or explanatory statement to make the sense milder {กินเข้าบ่ บ่กินดอก = Are you going to eat [with us]? No.} {เป็นก้อนสี่เหลี่ยม ก้อนน้อยๆ ดอก = These are cubes, small cubes.} {แล้วกะมีลดคันหนึ่งขี่ผ่านมา เป็นลดเก็งดอก = And there's a car passing, a sedan.} 2. particle used to emphasize (not necessarily a negative) contrast 3. particle used for emphasis {ดอกไม้นี้งามบ่ กะงามอยู่ เบิ่งงามๆ ดอก = Is this flower beautiful? Yes, it's beautiful, it looks beautiful} |
| เอ๊า | ao | HR | exclamation signaling surprise Notes: tone and vowel length variable |
|
| หนั้น | nan | LF | นั้น | that, there Notes: possibly a variant of นั้น or หั้น |
| จัก | jak | M | จัก | 1. answer to a question: [I] don't know, don't know exactly, [I'm] not sure {พุซายคนนี้เขาเถ้าไป่ จัก จักเถ้าหลือบ่เถ้า เบิ่งบ่ค่อยออก = Is this man here already old? I don't know. I can't see clearly whether he's old or not.} {เขาเว้ากันอยู่ใส จักคือกัน = Where are they talking? I don't know either.} 2. exact(ly), what exactly {จักต้มอี่หยังกะบ่ฮู้ = I don't know what (exactly) he is cooking} {บ่ลู้คือกันจักปาอี่หยัง = I don't know either what kind of fish this is} 3. how much/many? {ต้นไม้มีจักต้น = How many trees are there?} {ตอนนี้จักโมงแล้ว = What time is it now?} {มือของเฮานี้สิมีจักนิ้ว = How many fingers do our hands have?} 4. a bit, a little bit {จักหน่อย/จักหน่อยหนึ่ง = a bit, a little bit} |
| คือกัน | khʉ:-gan | HR-M | เหมือนกัน | 1. also, likewise, similarly {ยินดีที่ได้ฮู้จักคือกันคับ = Nice to meet you too!} 2. in negative sentences: either {บ่ลู้คือกัน = I don't know either} {จักคือกัน = I don't know (either)} |
| อาด | a:t | LF | อาจ | 1. might, may, will 2. likely |
| มัก | mak | H | ชอบ | to like, to love, to want, to desire |
| กกไม้ | gok-mai | M-HF | ต้นไม้ | tree |
| ได้ | dai | HF | ได้ | 1. can 2. to get, to obtain 3. before verb: indicating past tense 4. บ่ได้ + verb: not |
| เลย | lə:i | HR | เลย | 1. futher on, beyond, past {เข็มน้อยเลยเลขสิบสองไป = the minute hand has passed number twelve} 2. too much 3. at all 4. definitively 5. completely, utterly |
| โต | to: | M | ตัว | 1. body, self 2. clf. for animals, characters/letters/consonants, appliances, clothes (e.g., pairs of trousers, shirts) |
| ของ | khɔ:ŋ | M | ของ | of, belonging to |
| แน่ | nɛ: | H | แน่, บ้าง | 1. some, somewhat 2. final particle, used to ask for examples (similar to Thai บ้าง at the end of a question) {หม้อใซ้เฮ็ดอี่หยังได้แน่ = What (different things) can a pot be used for?} {น้ำอัดลมซื้อได้อยู่ใสแน่ = Where/in which places can one buy soft drinks?} 3. final particle, when giving examples {มีเทิงส้งแน่ มีเสี้ยแน่ มีเกิบแน่ = there are trousers, shirts, shoes etc.} 4. final particle, used to give a command {ไปปิดหน้าต่างให้แน่ = Close the window!} 5. final particle, acting as an intensifier, especially in the pattern ... คัก ... แน่ {สูงคักสูงแน่ = very high} {ญ้องเฮาคัก ญ้องเฮาแน่ = [he's] praising me a lot} |
| แขน | khɛ:n | M | แขน | arm |
| ขา | kha: | M | ขา | leg {ขาหน้า = front leg} {ขาหลัง = hind leg} {ส้งขาญาว = long trousers} |
| สอง | sɔ:ŋ | M | สอง | two |
| หาง | ha:ŋ | M | หาง | tail |
| พ้อม | phɔ:m | HF | พร้อม | at the same time, also, too {มีตะเว็นพ้อม = the sun's out, too} {กะทะมีด้ามพ้อม = the pan has also a handle} |
| ขน | khon | M | ขน | 1. hair (especially body hair) 2. bristles 3. to carry, to transport {ลดขนของ = transport vehicle} |
| ซู่ | su: | H | 1. all, entire 2. every, any {ซู่พุซู่คน = everybody} {ซู่สิ่งซู่อย่าง = everything} {ไก่ต้องกินเข้าซู่มื้อ = chicken need to eat every day} {ซู่คนสิมีขาเอาไว้ถ้าญ่าง = everybody has legs to walk} |
|
| หลาย | la:i | M | เยอะ, มาก | many, much, very |
| เกียบ | gi:ap | LF | เกือบ | nearly, almost |
| เอาโลด | ao-lo:t | M-HF | เอาเลย, ทำเลย, จริงๆ | in final position: intensifier {โตส่ำกะทะเอาโลด = [a fish] as large as the pan!} {เกียบเต็มถ้วยเอาโลด = the bowl is almost full!} {ทะนาคานมันสิไปตั้งไว้อยู่ซู่หม้องเอาโลด = banks are everywhere!} |
| สี | si: | M | สี | 1. color 2. colored pencil, crayon |
| ส้ม | som | LF | ส้ม | 1. fruit: orange 2. color: orange |
| อื่น | ʉ:n | H | อื่น | other |
| พัน | phan | HR | พันธุ์ | 1. breed, race, pedigree {หมาพัน = pedigree dog} 2. seed(s) |
| ลักสะนะ | lak-sa-na | H-M-H | ลักษณะ | feature, characteristic, quality |
| แตกต่าง | tɛ:k-ta:ŋ | LF-H | แตกต่าง | different, dissimilar |
| กัน | gan | M | กัน | mutual, each other, with another, together {เขากำลังนั่งเว้ากัน = they're sitting and talking} {เขาสองคนฮักกัน = they love each other} {ปาสองโตนี้ ใหญ่ห่างกันหลายบ่ = These two fish here, are they very different in size (from each other)?} {ต่างกัน = to be different (from each other)} {ก่องอันไหนหนักกว่ากัน = Which box is heavier (than the other(s))?} |
| อาสัย | a:-sai | M-M | อาศัย | 1. to live, to reside, to settle {ซ้างมันอาสัยอยู่ใส = Where do elephants live?} 2. to use |
| ป่า | pa: | H | ป่า | forest |
| ดง | doŋ | M | ดง | jungle, dense forest |
| โคก | kho:k | HF | ป่าไม้ | forest, woods |
| พุ้นหละ | phun-la | HF-M | นู่นแหละ | auxiliary for emphasis at the end of a phrase Notes: see also พุ้นหนะ |
| ลัง | laŋ | HR | บาง | some {ควยลังโตกะบ่มีเขา ควยลังโตกะมีเขา = some buffaloes don't have horns, some have horns} {ลังเที่ย = sometimes} |
| เที่ย | thi:a | H | ครั้ง, เที่ยว | clf. for times, rounds {บางเที่ย = sometimes} |
| คน | khon | HR | คน | person, people |
| จับ | jap | M | จับ | 1. to grasp, to hold {เขาจับมือกัน = they're holding hands} {เขายืนจับไอติมอยู่ = she's standing, holding an ice cream} 2. to catch, to arrest {จับพุล้าย = to arrest a criminal} |
| สวนสัด | su:an-sat | M-M | สวนสัตว์ | zoo |
| มา | ma: | HR | มา | 1. to come 2. auxiliary expressing action towards the present or focal time {กะคุเฮ็ดมาจากอี่หยัง = What is the bucket made of?} {แล้วเขากะเก็บเงินจากพุนั้นมา = and then she takes the money of that person} |
| เลี้ยง | li:aŋ | HF | เลี้ยง | to raise |
| บ้าน | ba:n | HF | บ้าน | 1. house, home 2. village (also used as a prefix before the name of a village) 3. home country, home region {บ้านเฮาเฮ็ดเข้าจั่งใด = How do we plant rice in Isaan/Thailand?} |
| ถุงเท้า | thuŋ-thao | M-HF | ถุงเท้า | sock Notes: see also ถุงตีน |
| ตาก | ta:k | LF | ตาก | to dry in the sun, to expose to the sun |
| กิ่ง | giŋ | H | ข้าง | clf. for articles which come in pairs {เกิบคู่หนึ่งมีสองกิ่ง = a pair of shoes [consists of] two shoes} |
| หก | hok | M | หก | six |
| สกกะปก | sok-ga-pok | M-M-M | สกปรก | dirty |
| เปี้ยน | pi:an | HF | เปื้อน | dirty, stained, soiled |
| ซัก | sak | H | ซัก | to wash {ซักผ้า = to do the laundry} |
| เพื่อที่ | phʉ:a-thi: | H-H | เพื่อที่ | in order to, so that Notes: the vowel เอือ is likely to be a Thai loan |
| ให้ | hai | LF | ให้ | 1. to give {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving the patient medicine} 2. for 3. to allow, to be allowed |
| สะอาด | sa-a:t | M-LF | สะอาด | clean |
| หอม | hɔ:m | M | หอม | to smell good, to be fragrant |
| เนาะ | nɔ | H | เนาะ | final particle: makes the statement softer, looking for agreement |
| ใซ้งาน | sai-ŋa:n | HF-HR | ใช้งาน | to use, to put to use |
| ต่อไป | tɔ:-pai | H-M | ต่อไป | next |
| มื้อ | mʉ: | HF | วัน | day |
| ใหม่ | mai | H | ใหม่ | new |
| กาง | ga:ŋ | M | กลาง | middle, center |
| แก้ง | gɛ:ŋ | HF | สว่าง | bright, light, daylight |
| แดด | dɛ:t | LF | แดด | sunlight |
| ส่อง | sɔŋ | H | ส่อง | 1. to look 2. to shine {แดดมันส่อง แล้วเฮ็ดให้เสี้ยโตนี้มันแห้ง = the sun is shining and drying the shirt} |
| ขั้น | khan | LF | เมื่อ | when, if |
| ถืก | thʉ:k | LF | ถูก | to touch, to come in contact with, to be exposed to |
| ใส่ | sai | H | ใส่ | 1. to put something in/on {เขาใส่บักพิกในกวยเตียวหลาย = he's putting a lot of chili in his noodle soup} {เขาบีบยาสีฟันใส่แปงสีฟัน = he squeezes toothpaste on the toothbrush} {ก่องเอาไว้ใส่ของ = boxes are there to put stuff in} 2. to wear (clothes) {เขาใส่เสี้ยแขนญาว = he's wearing a long-sleeve} 3. directed at {เอิ้นใส่กัน = to call each other/to say to each other} {หมามันเห่าใส่แมว = the dog barks at the cat} {ล้องเพงใส่ไม = to sing into the microphone} {เขากำลังซี้มือไปใส่พุซาย = she's pointing at the man} |
| แห้ง | hɛ:ŋ | LF | แห้ง | dry |
| เหม็น | men | M | เหม็น | to smell, to stink |
| อับ | ap | M | อับ | smelly, stinky, foul-smelling |
| นั้นเอง | nan-e:ŋ | HF-M | นั่นเอง | 1. there 2. sure enough 3. emphasizes that the preceding is the topic or has been mentioned before Notes: Thai loan |