Basic vocabulary — Page 25 — Series B, pictures 08-10: to stand, sidewalk, car, dirt, trousers, to splash


8
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังยืนอยู่ เขายืนอยู่เทิงฟุดบาด
ฟุดบาดข้างถะหนนนั้นหละ เป็นหม้องทางญ่างเนาะ เป็นหม้องญ่าง อยู่ข้างหนทางนั้นหละ เขากำลังยืนอยู่หั้น ยืนอยู่พุเดียวข้อหล้อ จักว่าเขายืนเฮ็ดหญัง

9
เกิดอี่หยังขึ้นตอนนี้ กะคนวั่งหั้นหละ คนที่เฮาเว้าฮอดวั่งหั้นหละ ที่เขากำลังยืนอยู่เทิงฟุดบาด ยืนอยู่พุเดียวนั้นหละ เขากำลังยืนอยู่
แล้วกะมีลดคันหนึ่ง ขี่ผ่านมา เป็นลดเก็งดอก เหยียบน้ำบัดหนิ เหยียบน้ำฟ้งใส่เขา ฟ้งใส่พุซายคนนั้นหละ เปียกเบิด เปียกส้งเขาเบิดบัดหนิ
แล้วน้ำหม้องที่ลดคันนี้เหยียบหนะมาแต่ใส จักเลว จักว่าน้ำอันนี้มันมาแต่ใส ฝนอาดสิตก กะเลยน้ำมาข้อนอยู่หนี้กะได้ หลือว่าคนสิเอาน้ำมาเทไว้หนี้กะได้ เฮากะบ่ฮู้จักนำว่าน้ำอันนี้มันมาแต่ใส

10
เกิดอี่หยังขึ้นตอนนี้ กะลดคันวั่งหั้นหละมันขี่ผ่านไป เหยียบน้ำฟ้งใส่ส้งเขา ส้งเขากะเปียกเบิดนั้นตั๊วะบัดหนิ จักเขาสิเฮ็ดหญังต่อไปแล้วเด้อ ฮู้แต่ว่าเขากำลังยืนโจ่โล่อยู่พุเดียวคือเก่านั้นหละ
แล้วคือฮู้ว่าส้งของเขาเปียก กะฮู้ตั๊วะ ส้งมันเป็นสีเปียกเนาะ เบิ่งแล้วส้งกะเปียกคักแล้วนั้นหนะ น้ำกะเต็มส้งเขาอยู่ ญ้อยลงมาเต็มเกิบเต็มส้งเขาอยู่

Link to overview page
Link to dictionary

IsaanPronunciationTonesThaiEnglish/Notes
เขา khao M เขา personal pronoun: he, she
กำลัง gam-laŋ M-HR กำลัง auxiliary indicating continuous or progressive action
เฮ็ด het H ทำ to do, to make
หญัง ɲaŋ M อะไร, เป็นหญัง = ทำไม 1. what {เขากำลังเฮ็ดหญัง = What is he doing?} {ธูปเอาไว้เฮ็ดหญัง = What are incense sticks for?}
2. something, anything, (nothing)
3. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why {เป็นหญังเขาคือใส่บักพิกลงไปในกวยเตียว = Why is he putting chili in [his] noodle soup?} {เป็นหญังหน้าต่างมันคือเปิด = Why is the window open?} {เป็นหญังมันคือมีควนไฟ = Why is there smoke?}
ยืน yʉ:n M ยืน to stand
อยู่ yu: H อยู่ 1. to be (located) at
2. yet, still
3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house}
เทิง thə:ŋ HR บน 1. on, on top of, at, in {เทิงโต่ะ = at/on the table} {กบมันนั่งอยู่เทิงใบบัว = the frog is sitting on the lotus leaf} {เทิงท้องฟ้า = in the sky} {มันแล่นอยู่เทิงลาง = [the train] runs on rails} {มีคนนั่งอยู่เทิงลดสามล้อสามคน = there are three people sitting in the tuk tuk}
2. up, upward
Notes: pronunciation: also realized as ทัง
ฟุดบาด fut-ba:t H-LF ฟุตบาท sidewalk
ข้าง kha:ŋ LF ข้าง 1. side {มีหูจับสองข้าง = there are handles on both sides}
2. next to {วางอยู่ข้างๆ ก่องใบใหญ่ = it's placed next to the large box} {เขายืนอยู่ข้างๆ อีกพุหนึ่ง = he's standing next to another person}
3. clf. for body parts which come in pairs (eyes, ears, legs etc.) {เขามีตาสองข้าง = she has two eyes}
ถะหนน tha-non M-M ถนน road, street
นั้นหละ nan-la HF-M นั่นแหละ auxiliary for emphasis at the end of a phrase
เป็น pen M เป็น 1. to be, to exist
2. to be able to
3. to suffer, sth. happens to
4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?}
หม้อง mɔŋ LF ที่, แห่ง, บริเวณ 1. place, area {หลายที่หลายหม้อง = in many places} {หม้องใดหม้องหนึ่ง = some place}
2. clf. for places
ทาง tha:ŋ HR ทาง 1. way, direction {พุหญิงกะสิไปทางหนึ่ง พุซายกะสิไปอีกทางหนึ่ง = the woman goes one way, the man another way} {ตะเว็นไปทางใด = Where has the sun gone?} {เขาถีบจักกะย๊านไปทางหน้า = he's biking on/onward/forward} {มาเว้า มาว่าเฮาในทางที่บ่ดี = he's scolding [me], he's talking to me improperly}
2. by, through, via etc. {เว้าทางโทละสับ = to talk on the phone}
ญ่าง ɲa:ŋ H เดิน to walk {เขากำลังญ่างเว้ากัน = they are walking and talking} {ลูกเป็ดญ่างไปนำแม่เป็ด = the ducklings are [walking] following their mother} {เขากำลังญ่างข้ามสะพาน = she's walking over the bridge} {เขาสิญ่างไปใส = Where is he going?}
เนาะ H เนาะ final particle: makes the statement softer, looking for agreement
หนทาง hon-tha:ŋ M-HR ถนน road, street, way
หั้น han LF ที่นั่น there, over there
พุเดียว phu-di:ao H-M คนเดียว 1. alone, by oneself {เขากำลังยืนอยู่พุเดียว = she's standing by herself} {เขานั่งอยู่พุเดียว = he's sitting by himself}
2. one person
ข้อหล้อ khɔ:-lɔ: LF-LF เท่านั้น, ขนาดนั้น, น้อยๆ only {ต้นไม้มีต้นเดียว ต้นเดียวข้อหล้อ = there's one tree, only one tree} {มีบ้านหลังเดียวข้อหล้อ = there's only one house}
จัก jak M จัก 1. answer to a question: [I] don't know, don't know exactly, [I'm] not sure {พุซายคนนี้เขาเถ้าไป่ จัก จักเถ้าหลือบ่เถ้า เบิ่งบ่ค่อยออก = Is this man here already old? I don't know. I can't see clearly whether he's old or not.} {เขาเว้ากันอยู่ใส จักคือกัน = Where are they talking? I don't know either.}
2. exact(ly), what exactly {จักต้มอี่หยังกะบ่ฮู้ = I don't know what (exactly) he is cooking} {บ่ลู้คือกันจักปาอี่หยัง = I don't know either what kind of fish this is}
3. how much/many? {ต้นไม้มีจักต้น = How many trees are there?} {ตอนนี้จักโมงแล้ว = What time is it now?} {มือของเฮานี้สิมีจักนิ้ว = How many fingers do our hands have?}
4. a bit, a little bit {จักหน่อย/จักหน่อยหนึ่ง = a bit, a little bit}
ว่า wa: H ว่า 1. that, as {คำว่า X = the word X}
2. to say
เกิด gə:t LF เกิด 1. (often together with ขึ้น) to happen, to arise, to take place {เกิดอี่หยังขึ้น = what is happening?} {บ่มีหญังเกิดขึ้น = nothing's happening}
2. to be born
3. to grow {หนวดกะคือสิเกิดอยู่ใต้ดัง = a moustache grows below the nose}
อี่หยัง i:-yaŋ H-M อะไร 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?}
2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer}
ขึ้น khʉn LF ขึ้น 1. to go up, to increase
2. sun: to rise {ตะเว็นกำลังขึ้น = the sun is rising}
3. more
4. bus/train etc.: to get on, to board {พุโดยสานขึ้นลดไฟเบิดแล้ว = all passengers have boarded the train}
ตอนนี้ tɔ:n-ni: M-HF ตอนนี้ now
กะ ga M ก็ 1. then, consequently
2. also
คน khon HR คน person, people
วั่งหั้น waŋ-han H-LF เมื่อกี้ just now
หละ la M แหละ, ล่ะ 1. auxiliary for emphasis at the end of a phrase
2. auxiliary to create a follow-up question: And what about ... ? {แล้วลดคันที่สองหละ = And what about the second car?}
ที่ thi: H ที่ 1. that, which {คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา = the person which is standing on the right = the person standing on the right} {เว้าคำที่บ่สุพาบ = to speak words which are impolite = to speak impolitely}
2. for ordinal numbers {ที่สาม = third}
เฮา hao HR เรา 1. personal pronoun: we
2. personal pronoun: I
เว้า wao HF พูด to say, to speak, to talk
ฮอด hɔ:t HF ถึง 1. to arrive, to attain {ฮอดจุดหมายปายทาง = (airplane, train etc.) to arrive at one's destination} {มันทันได้ฮอดหกโมงอยู่ = it's not yet 6 o'clock}
2. to, at {ผมญาวฮอดบ่าไหล่เอาโลด = long hair down to the shoulders}
3. about {บ่ได้เว้าฮอด = [I] haven't talked about [this]} {คนที่เฮาเว้าฮอดวั่งหั้นหละ = the person we've just talked about}
แล้ว lɛ:o HF แล้ว 1. finished
2. already
3. and then, and next (especially แล้วกะ)
4. auxiliary for past tense
มี mi: HR มี 1. to have
2. there is
ลด lot H รถ 1. car, motorized vehicle
2. vehicle, cart {ลดขายแนวกิน = food cart}
คัน khan HR คัน clf. for cars, trains, motorbikes, boats {ลดไฟคันนี้ = this train} {ลดเก็งคันสีเขียวคันน้อย = a small green car}
หนึ่ง nʉŋ H หนึ่ง 1. one
2. after adjective: intensifier {บักคักหนึ่ง = very much} {อันบักใหญ่หนึ่ง = very large}, or attenuates the meaning {กะดาดมันแผ่นน้อยๆ หนึ่ง = the piece of paper is [relatively] small}
ขี่ khi: H ขี่ to ride, to drive {ขี่มอเตอไซ = to ride a motorbike} {ขี่ควย = to ride on a buffalo} {ขี่เลีย = to take or travel on a boat}
ผ่าน pha:n H ผ่าน to pass
มา ma: HR มา 1. to come
2. auxiliary expressing action towards the present or focal time {กะคุเฮ็ดมาจากอี่หยัง = What is the bucket made of?} {แล้วเขากะเก็บเงินจากพุนั้นมา = and then she takes the money of that person}
ลดเก็ง lot-geŋ H-M รถเก๋ง car (sedan)
ดอก dɔ:k LF หรอก, ดอก 1. particle used after a negative, relativizing or explanatory statement to make the sense milder {กินเข้าบ่ บ่กินดอก = Are you going to eat [with us]? No.} {เป็นก้อนสี่เหลี่ยม ก้อนน้อยๆ ดอก = These are cubes, small cubes.} {แล้วกะมีลดคันหนึ่งขี่ผ่านมา เป็นลดเก็งดอก = And there's a car passing, a sedan.}
2. particle used to emphasize (not necessarily a negative) contrast
3. particle used for emphasis {ดอกไม้นี้งามบ่ กะงามอยู่ เบิ่งงามๆ ดอก = Is this flower beautiful? Yes, it's beautiful, it looks beautiful}
เหยียบ yi:ap LF เหยียบ to step on, to tread on, to run over
น้ำ na:m HF น้ำ 1. water
2. drink, soft drink, juice
บัดหนิ bat-ni M-M [...] บัดหนิ = ทีนี้ [...] final particle: adds a sense of immediacy
ฟ้ง foŋ HF กระเด็น to splash, to splatter
ใส่ sai H ใส่ 1. to put something in/on {เขาใส่บักพิกในกวยเตียวหลาย = he's putting a lot of chili in his noodle soup} {เขาบีบยาสีฟันใส่แปงสีฟัน = he squeezes toothpaste on the toothbrush} {ก่องเอาไว้ใส่ของ = boxes are there to put stuff in}
2. to wear (clothes) {เขาใส่เสี้ยแขนญาว = he's wearing a long-sleeve}
3. directed at {เอิ้นใส่กัน = to call each other/to say to each other} {หมามันเห่าใส่แมว = the dog barks at the cat} {ล้องเพงใส่ไม = to sing into the microphone} {เขากำลังซี้มือไปใส่พุซาย = she's pointing at the man}
พุซาย phu-sa:i H-HR ผู้ชาย man, male
เปียก pi:ak LF เปียก wet
เบิด bə:t/bət LF/M หมด 1. completely, totally, entirely {เทิงเบิด = all of them} {เบิดมื้อเบิดค่ำ = [all] day and night} {ขั้นพุโดยสานลงลดไฟเบิดแล้ว [...] = when all passengers have disembarked […]} {เขากินเบิดบ่ = Has he eaten all of it?}
2. to be finished, to be exhausted, to come to an end, to have no more {โน่ดบุ่กแบ็ดเบิด = the notebook is out of battery/the notebook needs recharging}
ส้ง soŋ LF กางเกง trousers
Notes: synonym: กางเกง
นี้ ni: HF นี้ 1. this
2. here
หนะ na M final particle
แต่ใส tɛ:-sai H-M จากไหน where from?
เลว le:o HR particle emphasizes negation {กะบ่เลว = no, not at all} {จักเลว = I don't know!}
Notes: [Ton] can maybe also carry M tone
อัน an M อัน 1. thing, object
2. general clf. for objects
มัน man HR มัน it (also used to refer to people)
ฝน fon M ฝน rain
อาด a:t LF อาจ 1. might, may, will
2. likely
สิ si M จะ future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market}
ตก tok M ตก 1. to fall, to drop
2. sun: to set {ตะเว็นตกดิน = the sun is setting}
เลย lə:i HR เลย 1. futher on, beyond, past {เข็มน้อยเลยเลขสิบสองไป = the minute hand has passed number twelve}
2. too much
3. at all
4. definitively
5. completely, utterly
ข้อน khɔn LF มีนิดเดียว, เหลือไม่เยอะ, ใกล้หมดแล้ว of quantities or remaining quantities: to be few/little (left), to be almost finished/used up/gone
หนี้ ni: LF นี่ here
ได้ dai HF ได้ 1. can
2. to get, to obtain
3. before verb: indicating past tense
4. บ่ได้ + verb: not
หลือ lʉ: M หรือ or
เอา ao M เอา to take, to give {เขากำลังเอาก่องไปซั่ง = he's taking the boxes to weigh them} {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving medicine to the patient} {เอาไว้ถ้า = is for, is used for, has the purpose of}
เท the: HR เท to pour {เทน้ำลงไปในแก้ว = to pour water into a glass}
ไว้ wai HF ไว้ 1. to keep, to put, to place, to retain, to save, to reserve {เขาเอาหัวของเขาไว้ใส = Where does she put her head?} {หมาสิเลี้ยงไว้บ้าน = dogs are kept/raised in the house} {ไก่เลี้ยงไว้ในคอก = chicken are kept/raised in a coop} {หน้ามันบังไว้ = the face is covered/not visible} {เขาเอาโทละสับวางไว้หู = he holds the phone to his ear}
2. for {นาลิกาปุกมีไว้เฮ็ดหญัง = What is an alarm clock for?} {หม้อเอาไว้เฮ็ดแนวกิน = a pot is used to make food} {ก่องเอาไว้เฮ็ดหญัง ก่องเอาไว้ใส่ของ = What is the box for? It's for putting in stuff.}
Notes: see also ไว้ถ้า
บ่ bɔ: H ไม่ 1. no, not
2. question particle, transforming a statement into a question
Notes: spelling exception in line with common usage on social media
ฮู้จัก hu:-jak HF-M รู้จัก to know, to be acquainted with, to recognize
นำ nam HR 1. at, in
2. with, together with {บ่สามาดถือไปนำได้ = [you] can't carry it around} {กินบักแตงโมนำเฮาบ่ = Will you eat watermelon with me?}
3. to lead, to accompany, to go with {เด็กน้อยญ่างไปนำแม่ = the daughter follows her mother}
ไป pai M ไป 1. to go
2. auxiliary indicating action extending into the future
นั้น nan HF นั้น that, there
ตั๊วะ tu:a HR particle: intensifies meaning {กะไปตั๊อะ = Of course I go!} {กะฮู้ตั๊วะ = Sure I know!}
Notes: pronunciation: also realized as ตั๊ว (long)
ต่อไป tɔ:-pai H-M ต่อไป next
เด้อ də: HF final particle
ฮู้ hu: HF รู้ 1. to know
2. to understand
Notes: equivalent to ลู้
แต่ว่า tɛ:-wa: H-H แต่ว่า 1. but
2. only {ฮู้แต่ว่าเขายืนอยู่พุเดียว = I only know that he's standing there by himself}
โจ่โล่ jo:-lo: H-H นิ่งเฉยๆ, นิ่งไม่พูดไม่ทำอะไร to be still, not doing/saying anything
คือเก่า khʉ:-gao HR-H as before
คือ khʉ: HR คือ 1. to be, to resemble, like, as
2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?}
ของ khɔ:ŋ M ของ of, belonging to
สี si: M สี 1. color
2. colored pencil, crayon
เบิ่ง bəŋ H ดู 1. to look at, to see, to watch {เบิ่งโทละทัด = to watch TV} {เบิ่งหนัง = to watch a movie}
2. to guess {เบิ่งซงแล้ว ... = [I] guess / from what it looks like ...}
คัก khak H intensifier: very, very much
นั้นหนะ nan-na HF-M final particle: for emphasis
เต็ม tem M เต็ม full
ญ้อย ɲɔ:i HF ย้อย to drop, to drip, to stream down
ลง loŋ HR ลง 1. to descend, to lower, to go down
2. down
3. bus/train etc.: to get off, to disembark {คนกำลังลงลดบั่ด = people are getting off the bus}
4. boat/ship etc.: to get on, to board {เขากำลังญ่างลงเลีย = he's boarding/getting on the boat}
เกิบ gə:p LF รองเท้า 1. shoe
2. general term for footwear