Basic vocabulary — Page 28 — Series B, pictures 16-17: to exercise, strong/strength


16
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุซายพุหนึ่งเนาะ กำลังออกกำลังกาย
เบิ่งซงแล้วคือสิเป็นตาเมี่ยย หลือว่าบ่มีแฮง หลือว่าเป็นคนบ่แข็งแลงปานใดที่สิมาออกกำลังกายเนาะ
เขาอาดสิบ่เคยออกกำลังกายจักเที่ย หลืออาดสิเป็นเที่ยแลกของเขาที่มาออกกำลังกาย กะเลยเฮ็ดให้ต้องใซ้แฮงหลาย หลือว่าบ่มีพะละกำลังที่สิญกเคี่ยงออกกำลังกายนี้
แล้วเขาญกอี่หยังตอนนี้ กะบ่แน่ใจคือกัน เขาอาดสิเอิ้นว่าแนวญกเนาะ แนวญก ขั้นสำหลับคนอี่สานเขาเอิ้นว่าแนวญกออกกำลังกายเนาะ
กะญกบ่ขึ้น ญกบ่ขึ้นญกบ่ไหวเนาะ กะเลยเฮ็ดให้เขาเฮ็ดสีหน้าที่สิใซ้พะลังหลายเนาะ

17
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุซายพุหนึ่งเนาะ กำลังยืนออกกำลังกายอยู่
ใซ้มือสองข้างญกแนวญกพุ้นแหล้ว ญกบึ่ดๆๆๆๆ ขึ้นเนาะ
เบิ่งซงแล้วเขาอาดสิมีแฮงคัก หลือว่าอาดสิเป็นคนมีพะละกำลังหลาย หลือว่าแข็งแลงเติบเนาะ จั่งญกได้แบบนี้ ญกขึ้นญกลงได้สะบายพุ้นหนะ
ญกขึ้นสูงซ้ำแมะ คือสิมีแฮงคักเนาะ

Link to overview page
Link to dictionary

IsaanPronunciationTonesThaiEnglish/Notes
เขา khao M เขา personal pronoun: he, she
กำลัง gam-laŋ M-HR กำลัง auxiliary indicating continuous or progressive action
เฮ็ด het H ทำ to do, to make
หญัง ɲaŋ M อะไร, เป็นหญัง = ทำไม 1. what {เขากำลังเฮ็ดหญัง = What is he doing?} {ธูปเอาไว้เฮ็ดหญัง = What are incense sticks for?}
2. something, anything, (nothing)
3. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why {เป็นหญังเขาคือใส่บักพิกลงไปในกวยเตียว = Why is he putting chili in [his] noodle soup?} {เป็นหญังหน้าต่างมันคือเปิด = Why is the window open?} {เป็นหญังมันคือมีควนไฟ = Why is there smoke?}
กะ ga M ก็ 1. then, consequently
2. also
มี mi: HR มี 1. to have
2. there is
พุซาย phu-sa:i H-HR ผู้ชาย man, male
พุ phu H ผู้ 1. person
2. clf. for people {พุหญิงพุหนึ่ง พุซายพุหนึ่ง = a woman, a man} {ซู่พุซู่คน = everybody} {พุหนึ่งโตจ่อยๆ พุหนึ่งโตบักอ้วนหนึ่ง = one person is slim, the other is fat}
Notes: pronunciation: also realized as พู่-
หนึ่ง nʉŋ H หนึ่ง 1. one
2. after adjective: intensifier {บักคักหนึ่ง = very much} {อันบักใหญ่หนึ่ง = very large}, or attenuates the meaning {กะดาดมันแผ่นน้อยๆ หนึ่ง = the piece of paper is [relatively] small}
เนาะ H เนาะ final particle: makes the statement softer, looking for agreement
ออกกำลังกาย ɔ:k-gam-laŋ-ga:i LF-M-HR-M ออกกำลังกาย to exercise
เบิ่ง bəŋ H ดู 1. to look at, to see, to watch {เบิ่งโทละทัด = to watch TV} {เบิ่งหนัง = to watch a movie}
2. to guess {เบิ่งซงแล้ว ... = [I] guess / from what it looks like ...}
ซง soŋ HR ทรง 1. shape, form
2. as if, like
Notes: translation to be confirmed
แล้ว lɛ:o HF แล้ว 1. finished
2. already
3. and then, and next (especially แล้วกะ)
4. auxiliary for past tense
คือ khʉ: HR คือ 1. to be, to resemble, like, as
2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?}
สิ si M จะ future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market}
เป็น pen M เป็น 1. to be, to exist
2. to be able to
3. to suffer, sth. happens to
4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?}
ตา ta: M ตา as a prefix: likely, worthy, fit for (like Thai น่า-) {ตาฮัก = lovely/cute} {ตาสะออน = praiseworthy} {ตาหวาน = (of ice cream) [likely to be] sweet} {ตาอยู่ = to be a good place to be}
Notes: see also various entries for ตา-, e.g., ตาแซบ, ตาพู่ฮ้าย, ตาย้าน, ตาอยากหัว, ตาฮัก, ตามีแฮง
เมี่ยย mi:ai H เมื่อย 1. to be exhausted, tired
2. to feel stiff
หลือ lʉ: M หรือ or
ว่า wa: H ว่า 1. that, as {คำว่า X = the word X}
2. to say
บ่ bɔ: H ไม่ 1. no, not
2. question particle, transforming a statement into a question
Notes: spelling exception in line with common usage on social media
แฮง hɛ:ŋ HR แรง 1. strong {ลมกำลังพัดแฮงอยู่ = to wind is blowing strongly}
2. loud {เสียงแฮง = loud}
3. strength, power
คน khon HR คน person, people
แข็งแลง khɛŋ-lɛ:ŋ M-HR แข็งแรง strong, healthy, robust
ปานใด pa:n-dai M-M เท่าไหร่, มาก 1. after negative: (not) very, (not) so much {บ่ใหญ่ปานใด = not so large, not very large}
2. how much, how many {เฮาบ่สามาดนับได้ว่ามันมีหลายปานใด = it's impossible to count how many there are}
ที่ thi: H ที่ 1. that, which {คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา = the person which is standing on the right = the person standing on the right} {เว้าคำที่บ่สุพาบ = to speak words which are impolite = to speak impolitely}
2. for ordinal numbers {ที่สาม = third}
มา ma: HR มา 1. to come
2. auxiliary expressing action towards the present or focal time {กะคุเฮ็ดมาจากอี่หยัง = What is the bucket made of?} {แล้วเขากะเก็บเงินจากพุนั้นมา = and then she takes the money of that person}
อาด a:t LF อาจ 1. might, may, will
2. likely
เคย khə:i HR เคย once, ever
จัก jak M จัก 1. answer to a question: [I] don't know, don't know exactly, [I'm] not sure {พุซายคนนี้เขาเถ้าไป่ จัก จักเถ้าหลือบ่เถ้า เบิ่งบ่ค่อยออก = Is this man here already old? I don't know. I can't see clearly whether he's old or not.} {เขาเว้ากันอยู่ใส จักคือกัน = Where are they talking? I don't know either.}
2. exact(ly), what exactly {จักต้มอี่หยังกะบ่ฮู้ = I don't know what (exactly) he is cooking} {บ่ลู้คือกันจักปาอี่หยัง = I don't know either what kind of fish this is}
3. how much/many? {ต้นไม้มีจักต้น = How many trees are there?} {ตอนนี้จักโมงแล้ว = What time is it now?} {มือของเฮานี้สิมีจักนิ้ว = How many fingers do our hands have?}
4. a bit, a little bit {จักหน่อย/จักหน่อยหนึ่ง = a bit, a little bit}
เที่ย thi:a H ครั้ง, เที่ยว clf. for times, rounds {บางเที่ย = sometimes}
แลก lɛ:k HF แรก first {ตอนแลก = at first} {พุซายคนแลก = the first man} {มื้อแลก = the first day}
ของ khɔ:ŋ M ของ of, belonging to
เลย lə:i HR เลย 1. futher on, beyond, past {เข็มน้อยเลยเลขสิบสองไป = the minute hand has passed number twelve}
2. too much
3. at all
4. definitively
5. completely, utterly
ให้ hai LF ให้ 1. to give {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving the patient medicine}
2. for
3. to allow, to be allowed
ต้อง tɔŋ HF ต้อง to have to, must
ใซ้ sai HF ใช้ to use
หลาย la:i M เยอะ, มาก many, much, very
พะละกำลัง pha-la-gam-laŋ H-H-M-HR พละกำลัง strength
ญก ɲok H ยก 1. to raise {ญกมือขึ้น = to raise the hand} {ญกโตอย่าง = to give an example}
2. to lift {เขากำลังญกก้อนหินขึ้น = he's lifting up the stone}
เคี่ยง khi:aŋ H เครื่อง 1. machine, engine
2. clf. for machines, airplanes, electronic devices etc.
Notes: pronunciation: also realized as เคื่อง
นี้ ni: HF นี้ 1. this
2. here
อี่หยัง i:-yaŋ H-M อะไร 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?}
2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer}
ตอนนี้ tɔ:n-ni: M-HF ตอนนี้ now
แน่ใจ nɛ:-jai H-M แน่ใจ to be sure, confident, certain
คือกัน khʉ:-gan HR-M เหมือนกัน 1. also, likewise, similarly {ยินดีที่ได้ฮู้จักคือกันคับ = Nice to meet you too!}
2. in negative sentences: either {บ่ลู้คือกัน = I don't know either} {จักคือกัน = I don't know (either)}
เอิ้น ə:n HF พูด, เรียก to call, to say {เอิ้นง่ายๆ ว่า = in other words} {คนอี่สานเอิ้นว่า เป็นลูกคนกก = Isaan people call her ลูกคนกก}
แนวญก nɛ:o-ɲok HR-H น้ำหนัก weight (as in weightlifting) {ญกแนวญก = weightlifting, to lift weights}
ขั้น khan LF เมื่อ when, if
สำหลับ sam-lap M-M สำหรับ for
อี่สาน i:-sa:n H-M อีสาน Isaan {คนอี่สาน = Isaan person}
ขึ้น khʉn LF ขึ้น 1. to go up, to increase
2. sun: to rise {ตะเว็นกำลังขึ้น = the sun is rising}
3. more
4. bus/train etc.: to get on, to board {พุโดยสานขึ้นลดไฟเบิดแล้ว = all passengers have boarded the train}
ไหว wai M ไหว to be able to, to be capable of
สีหน้า si:-na: M-LF สีหน้า face, facial expression
พะลัง pha-laŋ H-HR พลัง energy, power, strength
ยืน yʉ:n M ยืน to stand
อยู่ yu: H อยู่ 1. to be (located) at
2. yet, still
3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house}
มือ mʉ: HR มือ 1. hand
2. front leg/paw (e.g., of a cat)
สอง sɔ:ŋ M สอง two
ข้าง kha:ŋ LF ข้าง 1. side {มีหูจับสองข้าง = there are handles on both sides}
2. next to {วางอยู่ข้างๆ ก่องใบใหญ่ = it's placed next to the large box} {เขายืนอยู่ข้างๆ อีกพุหนึ่ง = he's standing next to another person}
3. clf. for body parts which come in pairs (eyes, ears, legs etc.) {เขามีตาสองข้าง = she has two eyes}
พุ้นแหล้ว phun-lɛ:o HF-LF นู่นแหละ auxiliary for emphasis at the end of a phrase
Notes: variant of พุ้นหละ
บึ่ด bʉt H refers to the sound of lifting something
Notes: translation uncertain
คัก khak H intensifier: very, very much
เติบ tə:p LF intensifier: very, much {เว้ากันโดนเติบ = to talk a long time}
จั่ง jaŋ H ค่อย (?) then, afterwards {ต้องใซ้น้ำมันพ้อม มันจั่งสิทอดได้ = one needs to use oil as well, then one can fry [food]}
ได้ dai HF ได้ 1. can
2. to get, to obtain
3. before verb: indicating past tense
4. บ่ได้ + verb: not
แบบ bɛ:p LF แบบ 1. example, model, kind
2. style, form, pattern, design
ลง loŋ HR ลง 1. to descend, to lower, to go down
2. down
3. bus/train etc.: to get off, to disembark {คนกำลังลงลดบั่ด = people are getting off the bus}
4. boat/ship etc.: to get on, to board {เขากำลังญ่างลงเลีย = he's boarding/getting on the boat}
สะบาย sa-ba:i M-M สบาย to be well, to be healthy
พุ้นหนะ phun-na HF-H นู่นแหละ auxiliary for emphasis at the end of a phrase
Notes: variant of พุ้นหละ
สูง su:ŋ M สูง high, tall
ซ้ำแมะ sam-mɛ HF-H (ด้วย)แหละ final particle used for emphasis
Notes: also pronounced ซ้ำแม