Basic vocabulary — page 20 — Series B, pictures 06-08: tree, forest, to cut


6
นี้คืออี่หยัง อันนี้คือต้นไม้ อันนี้เป็นต้นไม้
มีต้นเดียวข้อหล้อ เกิดอยู่ต้นเดียวข้อหล้อ
ต้นไม้นี้กะมีส่วนปะกอบหลายสิ่งหลายอย่าง แต่ละอย่างนั้นกะสิแตกต่างกันออกไป มีใบพ้อม มีกิ่งก้านพ้อม มีลำต้นพ้อม มีฮากมันพ้อม

7
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นป่า เป็นป่าไม้ป่าไหล้
แต่ว่าขั้นอยู่พากอี่สาน หลืออยู่อี่สานนี้ กะสิเอิ้นว่าโคก
ป่าใหญ่ที่มันเป็นป่าใหญ่กะสิเอิ้นว่าโคก
ป่าหลือโคกนี้มีปะโยดจั่งใด กะมีปะโยดหลายเติบ มีปะโยดคัก เพาะว่าในป่านั้นสิมีต้นไม้ มีหญ้ามีเอ่ย มีหลายสิ่งหลายอย่างที่อยู่ในหั้น แล้วกะเป็นหม้องอาสัยของสัดต่างๆ แล้วกะซ่อยเฮ็ดให้โลกเป็นตาอยู่พ้อม เฮ็ดให้โลกบ่ฮ้อน ขั้นโลกนี้บ่มีต้นไม้ โลกกะสิฮ้อน โลกกะสิบ่เป็นตาอยู่

8
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังตัดต้นไม้ หลือฮานต้นไม้นั้นหละ
เขาฮานไปเฮ็ดหญัง อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน จักว่าเขาสิเอาไปเฮ็ดหญัง เขาอาดสิเอาไปเฮ็ดก่อส้าง หลือเฮ็ดบ้านเฮ็ดเอ่ยเฮ็ดอี่หยังกะได้
ไม้นี้สามาดเฮ็ดอี่หยังได้แน่ กะเฮ็ดได้หลายอย่าง เฮ็ดบ้านกะได้ เฮ็ดเถียงนากะได้ เฮ็ดฮั้วบ้านกะได้ เฮ็ดเฟอนิเจอกะได้
เขาใซ้อี่หยังตัดต้นไม้ เขาใซ้อี่หยังฮานต้นไม้ เขาใซ้ขวน อันนี้คือเอิ้นว่าขวน ขวนเป็นค้ายกับมีด แต่ว่ามันสิแข็งแลงทนทานกว่ามีด มันสิสามาดตัดต้นไม้ง่ายได้

Link to overview page
Link to dictionary

IsaanPronunciationTonesThaiEnglish/Notes
นี้ ni: HF นี้ 1. this
2. here
คือ khʉ: HR คือ 1. to be, to resemble, like, as
2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?}
อี่หยัง i:-yaŋ H-M อะไร 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?}
2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer}
อัน an M อัน 1. thing, object
2. general clf. for objects
ต้นไม้ ton-mai HF-HF ต้นไม้ tree
เป็น pen M เป็น 1. to be, to exist
2. to be able to
3. to suffer, sth. happens to
4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?}
มี mi: HR มี 1. to have
2. there is
ต้น ton HF ต้น 1. clf. for trees, plants, logs/pieces of wood {ต้นไม้ต้นใหญ่ = a large tree} {ต้นฟืน = log/piece of wood}
2. first, primary, initial {ลูกคนต้นหมู่ = first child}
เดียว di:ao M เดียว only, alone, single
ข้อหล้อ khɔ:-lɔ: LF-LF เท่านั้น, ขนาดนั้น, น้อยๆ only {ต้นไม้มีต้นเดียว ต้นเดียวข้อหล้อ = there's one tree, only one tree} {มีบ้านหลังเดียวข้อหล้อ = there's only one house}
เกิด gə:t LF เกิด 1. (often together with ขึ้น) to happen, to arise, to take place {เกิดอี่หยังขึ้น = what is happening?} {บ่มีหญังเกิดขึ้น = nothing's happening}
2. to be born
3. to grow {หนวดกะคือสิเกิดอยู่ใต้ดัง = a moustache grows below the nose}
อยู่ yu: H อยู่ 1. to be (located) at
2. yet, still
3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house}
กะ ga M ก็ 1. then, consequently
2. also
ส่วนปะกอบ su:an-pa-gɔ:p H-M-LF ส่วนประกอบ component, element
หลายสิ่งหลายอย่าง la:i-siŋ-la:i-ya:ŋ M-H-M-H หลากหลาย, มากมาย, หลายอย่าง varied, various, several (kinds etc.)
แต่ละ tɛ:-la H-H แต่ละ each {มือแต่ละข้างกะสิมีห้านิ้ว = each hand has five fingers} {แต่ละมื้อๆ = each day}
อย่าง ya:ŋ H อย่าง type, kind, sort, category
นั้น nan HF นั้น that, there
สิ si M จะ future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market}
แตกต่าง tɛ:k-ta:ŋ LF-H แตกต่าง different, dissimilar
กัน gan M กัน mutual, each other, with another, together {เขากำลังนั่งเว้ากัน = they're sitting and talking} {เขาสองคนฮักกัน = they love each other} {ปาสองโตนี้ ใหญ่ห่างกันหลายบ่ = These two fish here, are they very different in size (from each other)?} {ต่างกัน = to be different (from each other)} {ก่องอันไหนหนักกว่ากัน = Which box is heavier (than the other(s))?}
ออก ɔ:k LF ออก 1. to go out, to leave
2. out
ไป pai M ไป 1. to go
2. auxiliary indicating action extending into the future
ใบ bai M ใบ 1. leaf {ต้นไม้มีใบสีเขียว = the tree has green leaves}
2. banknote {เทิงมีใบพ้อม เทิงมีเหลียนพ้อม = there are notes as well as coins}
3. clf. for leaves, bank notes, helmets, bowls, jars, pots, boxes {ใบบัว = lotus leaf} {ก่องใบน้อย = a small box} {หม้อใบนี้มีฝาพ้อม = the pot here has a lid, too} {ถ้วยใบสีแดง = a red bowl}
พ้อม phɔ:m HF พร้อม at the same time, also, too {มีตะเว็นพ้อม = the sun's out, too} {กะทะมีด้ามพ้อม = the pan has also a handle}
กิ่ง giŋ H กิ่ง branch, twig
ก้าน ga:n HF ก้าน stem, stalk, branch
ลำต้น lam-ton HR-HF ลำต้น trunk, stem
ฮาก ha:k HF ราก root
มัน man HR มัน it (also used to refer to people)
ป่า pa: H ป่า forest
ป่าไม้ pa:-mai H-HF ป่าไม้ forest
ไหล้ lai LF used in semantic reduplications {ทุ่งหญ้าทุ่งไหล้ = grass meadows [and such]} {ป่าไม้ป่าไหล้ = forests [and such]}
แต่ว่า tɛ:-wa: H-H แต่ว่า 1. but
2. only {ฮู้แต่ว่าเขายืนอยู่พุเดียว = I only know that he's standing there by himself}
ขั้น khan LF เมื่อ when, if
พาก pha:k HF ภาค part {พากอี่สาน = Isaan (as a region)} {พากกาง = Central Thailand}
อี่สาน i:-sa:n H-M อีสาน Isaan {คนอี่สาน = Isaan person}
หลือ lʉ: M หรือ or
เอิ้น ə:n HF พูด, เรียก to call, to say {เอิ้นง่ายๆ ว่า = in other words} {คนอี่สานเอิ้นว่า เป็นลูกคนกก = Isaan people call her ลูกคนกก}
ว่า wa: H ว่า 1. that, as {คำว่า X = the word X}
2. to say
โคก kho:k HF ป่าไม้ forest, woods
ใหญ่ ɲai H ใหญ่ large, big
ที่ thi: H ที่ 1. that, which {คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา = the person which is standing on the right = the person standing on the right} {เว้าคำที่บ่สุพาบ = to speak words which are impolite = to speak impolitely}
2. for ordinal numbers {ที่สาม = third}
ปะโยด pa-yo:t M-LF ประโยชน์ 1. benefit
2. useful
จั่งใด jaŋ-dai H-M ยังไง, แบบไหน how, in what manner {บักนาวมันมีลดซาดจั่งใด = Lime fruits have what kind of taste?} {เขาปิดแอจั่งใด = How is he switching off the A/C?} {เทียนใซ้จั่งใด = How's a candle used?} {สิใซ้จั่งใด = how is [it] used?}
หลายเติบ la:i-tə:p M-LF many, much, very (more intense than หลาย)
คัก khak H intensifier: very, very much
เพาะว่า phɔ-wa: H-H เพราะว่า because
ใน nai HR ใน in, within
หญ้า ɲa: LF หญ้า grass
เอ่ย ə:i H generic term in reduplications, e.g., เด็กน้อยเด็กเอ่ย, เป็นแผเป็นเอ่ย, เฮ็ดตาเฮ็ดเอ่ย, มีหญ้ามีเอ่ย, เฮ็ดบ้านเฮ็ดเอ่ย
หั้น han LF ที่นั่น there, over there
แล้ว lɛ:o HF แล้ว 1. finished
2. already
3. and then, and next (especially แล้วกะ)
4. auxiliary for past tense
หม้อง mɔŋ LF ที่, แห่ง, บริเวณ 1. place, area {หลายที่หลายหม้อง = in many places} {หม้องใดหม้องหนึ่ง = some place}
2. clf. for places
อาสัย a:-sai M-M อาศัย 1. to live, to reside, to settle {ซ้างมันอาสัยอยู่ใส = Where do elephants live?}
2. to use
ของ khɔ:ŋ M ของ of, belonging to
สัด sat M สัตว์ animal
ต่างๆ ta:ŋ-ta:ŋ H-H ต่างๆ different, various
ซ่อย sɔ:i H ช่วย to help, to assist {ขอบใจเด้อที่มาซ่อย = Many thanks for your help!}
เฮ็ด het H ทำ to do, to make
ให้ hai LF ให้ 1. to give {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving the patient medicine}
2. for
3. to allow, to be allowed
โลก lo:k HF โลก world, earth
ตา ta: M ตา as a prefix: likely, worthy, fit for (like Thai น่า-) {ตาฮัก = lovely/cute} {ตาสะออน = praiseworthy} {ตาหวาน = (of ice cream) [likely to be] sweet} {ตาอยู่ = to be a good place to be}
Notes: see also various entries for ตา-, e.g., ตาแซบ, ตาพู่ฮ้าย, ตาย้าน, ตาอยากหัว, ตาฮัก, ตามีแฮง
บ่ bɔ: H ไม่ 1. no, not
2. question particle, transforming a statement into a question
Notes: spelling exception in line with common usage on social media
ฮ้อน hɔ:n HF ร้อน hot
เขา khao M เขา personal pronoun: he, she
กำลัง gam-laŋ M-HR กำลัง auxiliary indicating continuous or progressive action
หญัง ɲaŋ M อะไร, เป็นหญัง = ทำไม 1. what {เขากำลังเฮ็ดหญัง = What is he doing?} {ธูปเอาไว้เฮ็ดหญัง = What are incense sticks for?}
2. something, anything, (nothing)
3. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why {เป็นหญังเขาคือใส่บักพิกลงไปในกวยเตียว = Why is he putting chili in [his] noodle soup?} {เป็นหญังหน้าต่างมันคือเปิด = Why is the window open?} {เป็นหญังมันคือมีควนไฟ = Why is there smoke?}
ตัด tat M ตัด to cut {ตัดผม = to cut hair}
ฮาน ha:n HR ตัดต้นไม้ใหญ่, ตัดกิ่งไม้ to cut down a tree, to cut down branches of a tree
นั้นหละ nan-la HF-M นั่นแหละ auxiliary for emphasis at the end of a phrase
ฮู้ hu: HF รู้ 1. to know
2. to understand
Notes: equivalent to ลู้
คือกัน khʉ:-gan HR-M เหมือนกัน 1. also, likewise, similarly {ยินดีที่ได้ฮู้จักคือกันคับ = Nice to meet you too!}
2. in negative sentences: either {บ่ลู้คือกัน = I don't know either} {จักคือกัน = I don't know (either)}
จัก jak M จัก 1. answer to a question: [I] don't know, don't know exactly, [I'm] not sure {พุซายคนนี้เขาเถ้าไป่ จัก จักเถ้าหลือบ่เถ้า เบิ่งบ่ค่อยออก = Is this man here already old? I don't know. I can't see clearly whether he's old or not.} {เขาเว้ากันอยู่ใส จักคือกัน = Where are they talking? I don't know either.}
2. exact(ly), what exactly {จักต้มอี่หยังกะบ่ฮู้ = I don't know what (exactly) he is cooking} {บ่ลู้คือกันจักปาอี่หยัง = I don't know either what kind of fish this is}
3. how much/many? {ต้นไม้มีจักต้น = How many trees are there?} {ตอนนี้จักโมงแล้ว = What time is it now?} {มือของเฮานี้สิมีจักนิ้ว = How many fingers do our hands have?}
4. a bit, a little bit {จักหน่อย/จักหน่อยหนึ่ง = a bit, a little bit}
เอา ao M เอา to take, to give {เขากำลังเอาก่องไปซั่ง = he's taking the boxes to weigh them} {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving medicine to the patient} {เอาไว้ถ้า = is for, is used for, has the purpose of}
อาด a:t LF อาจ 1. might, may, will
2. likely
ก่อส้าง gɔ:-sa:ŋ H-LF ก่อสร้าง to construct, to build
บ้าน ba:n HF บ้าน 1. house, home
2. village (also used as a prefix before the name of a village)
3. home country, home region {บ้านเฮาเฮ็ดเข้าจั่งใด = How do we plant rice in Isaan/Thailand?}
ได้ dai HF ได้ 1. can
2. to get, to obtain
3. before verb: indicating past tense
4. บ่ได้ + verb: not
ไม้ mai HF ไม้ wood, tree
สามาด sa:-ma:t M-HF สามารถ can, to be able
แน่ nɛ: H แน่, บ้าง 1. some, somewhat
2. final particle, used to ask for examples (similar to Thai บ้าง at the end of a question) {หม้อใซ้เฮ็ดอี่หยังได้แน่ = What (different things) can a pot be used for?} {น้ำอัดลมซื้อได้อยู่ใสแน่ = Where/in which places can one buy soft drinks?}
3. final particle, when giving examples {มีเทิงส้งแน่ มีเสี้ยแน่ มีเกิบแน่ = there are trousers, shirts, shoes etc.}
4. final particle, used to give a command {ไปปิดหน้าต่างให้แน่ = Close the window!}
5. final particle, acting as an intensifier, especially in the pattern ... คัก ... แน่ {สูงคักสูงแน่ = very high} {ญ้องเฮาคัก ญ้องเฮาแน่ = [he's] praising me a lot}
หลาย la:i M เยอะ, มาก many, much, very
เถียง thi:aŋ M เถียง temporary hut in the rice field
นา na: HR นา rice field
ฮั้ว hu:a HF รั้ว 1. fence
2. wall
เฟอนิเจอ fə:-ni-jə: HR-H-M เฟอร์นิเจอร์ furniture
ใซ้ sai HF ใช้ to use
ขวน khu:an M ขวาน axe, hatchet
ค้าย kha:i HF คล้าย to resemble, to be similar, to be alike {ทัพพีเป็นค้ายๆ กับซ้อน = a ladle is similar to a spoon}
กับ gap M กับ 1. and {ลุงกับป้า = uncle and aunt} {กวยเตียวหมูกับกวยเตียวไก่ = noodle soup with pork and noodle soup with chicken}
2. with, to {ค้ายๆ กับคำว่า ... = similar to the word ...}
3. prefix in front of foods {กับเข้า = side dishes eaten with rice} {เขากินกับกวยเตียว = he's eating noodle soup}
มีด mi:t HF มีด knife
แข็งแลง khɛŋ-lɛ:ŋ M-HR แข็งแรง strong, healthy, robust
ทนทาน thon-tha:n HR-HR ทนทาน durable, lasting
กว่า gwa: H กว่า more, more than, comparative: as, than
ง่าย ŋa:i H ง่าย easy, simple, clear